محمد رشید - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه زنجان
زهرا گلزار - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه زنجان

حواس انسانی در درک و ارتباط انسان با محیط بسیار تاثیر گذار است و این ارتباط با حواس پنج گله صورت می گیرد. صاحب نظران زیادی درباره حواس انسانی و ادراکات فضایی مخاطب بحث کرده اند. از جمله پیتر زومتور که همواره دنبال فضاهای با هویت و با حس است و پالاسما که سردمدار معماری چند حسی می باشد. قوی ترین حس انسان برای درک محیط حس بینایی می باشد و اطلاعاتی چند برابر از دیگر حس های انسان به مغز می دهد. اما مبرهن است که این حس به تنهایی برای درک فضا یا اثر کافی نمی باشد. حس شنیداری بعد از آن می تواند مهم ترین حس انسان در تعامل و ارتباط با محیط و درک فضا باشد. این دو حس انسان در کنار یکدیگر قرار می گیرند و با مصدر های در کنار هم دیدن و شنیدن تعریف می شوند. به علاوه کیفیت و کمیت صدا در محیط از عواملی است که بر کیفیت فضا تاثیر بسزایی دارد. معماری اسلامی ایران همواره در جهت پاسخ به نیاز های انسانی، ایجاد آرامش و سکون، وحدت و اتحاد حس معنوی با استفاده از ترکیب حس دیداری و شنیداری موفق بوده و همواره سعی در بکارگیری و بازی با حواس انسانی داشته است مقند بازارها. این مقاله سعی دارد با روش تحلیلی توصیفی جایگاه حس شنوایی انسان را در معماری ایرانی اسلامی و خاص بازار زنجان مورد بررسی قرار دهد.

بازار، حواس انسانی، معماری اسلامی، حس شنوایی ، بازار زنجان