علی اکبر حیدری - استادیار، معماری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.
مصطفی ارغیانی - استادیار، معماری، دانشکده هنر، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران.

یکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی جهان در نیم قرن اخیر توسعه شهرنشینی است. رشد شتابان شهرنشینی و ظهور شهرها عواقب و پیامدهای متفاوتی را به دنبال داشته و با آسیبهای شهری متعددی همراه شده است؛ از جمله نارساییهای کالبدی، تاسیساتی، اقتصادی و خدماتی، آسیبهای زیست- محیطی و بالاخره ناعدالتی های اجتماعی در حوزه های شهری، از پیامدهای شهرنشینی شتابان به شمار میرود. هدف این پژوهش، بررسی شاخصهای عدالت اجتماعی محلات بافت تاریخی شهر یزد و مشخص کردن سطوح برخورداری آنها بوده است. روش تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی، از نوع کاربردی است. چارچوب مفهومی این پژوهش از بررسی متون و مبانی، نشریات، کتب داخلی، خارجی و همچنین تجربیات مختلف در زمینه های مشابه با این پژوهش تدوین و ارایه شده است. جمع آوری داده های مورد نیاز براساس چارچوب مفهومی پژوهش با استفاده از طرحهای فرادست، برداشت مکانی و پرسشنامه در مورد داده های مورد نیاز جمع آوری شده است. تحلیل این داده ها براساس شاخصه های به دست آمده با روش مالچوسفکی وزن بندی شده و با روش فازی بهترین گزینه انتخاب شده است. براساس نتایج به دست آمده، برخوردارترین محلات بافت تاریخی شهر یزد از نظر شاخصهای بررسی شده عدالت اجتماعی، محله های لب خندق و آتشکده بوده که امتیاز آن یک و در مرحله بعدی که طیف رنگ آن بیرنگتر شده و نشانگر سطح برخورداری پایین تری از دو محله عنوان شده، محله های تاریخی یعقوبیه و گازرگاه کمترین سطح برخورداری شاخصهای عدالت اجتماعی در بین محلات تاریخی بررسی شده بوده است.

عدالت اجتماعی، بافت تاریخی شهر یزد، محله تاریخی یعقوبیه، محله تاریخی گازرگاه