ارزیابی تاب آوری سیستم اجتماعی-اکولوژیک در برابر کاهش آب قابل دسترس (مطالعه موردی: روستای هرچگان)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: دوفصلنامه مدیریت بحران، دوره: 11، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JOEM-11-1_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 520
نویسندگان
دانشیار دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان
دانشکده کویرشناسی-دانشگاه سمنان
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
خشک سالی و به دنبال آن بحران کم آبی از مهمترین بلایای طبیعی هستند که به دلیل دامنه وسیعتر آن نسبت به دیگر بلایا پیچیدگی بیشتری دارند. به طوری که در یک دوره ۷ ساله تا پایان فروردین سال ۱۳۹۵، ۹۰ درصد جمعیت و ۳/۸۱ درصد وسعت استان چهارمحال و بختیاری تحت تاثیر این بحران قرار گرفته است. از این رو در این پژوهش میزان تاب آوری سیستم اجتماعی-اکولوژیک روستای هرچگان در مقابل بحران کم آبی در استان ارزیابی شد و به منظور انجام ارزیابی تاب آوری از دستورالعمل انجمن تاب آوری دانشگاه استکهلم سوئد استفاده شد. جهت گردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته، مصاحبه و فیش برداری متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه محلی هرچگان و شرایط اکولوژیکی آن استفاده شد. به منظور تحلیل شبکه روابط از روش تحلیل شبکه و نرم افزار UCINET ۶ استفاده شد و نتایج نشان داد که در سیستم اجتماعی-اکولوژی هرچگان مسئله اصلی کاهش سطح آب قابل دسترس است که از جمله دلایل اصلی آن کاهش میزان آب ورودی به منابع آبی و هدررفت آب به دلیل نبود تجهیزات ذخیره آب است. نتایج خط تاریخی و ترسیم چرخه سازگاری نشان داد که سیستم اجتماعی-اکولوژی هرچگان در فاز امگا(Ω) یا فشار قرار دارد. در نهایت نتایج ارزیابی نشان داد که مناسبترین استراتژیها جهت مدیریت تاب آور در سیستم اجتماعی-اکولوژی هرچگان شامل حفظ و تقویت وضع موجود عملکردی اکوسیستم روستای هرچگان، حفظ و تقویت ساختار و ماهیت روستایی روستای هرچگان، تکمیل سیستم آبیاری روستا و تقویت یادگیری اجتماعی ساکنان روستاست.کلیدواژه ها
سیستم اجتماعی-اکولوژیک, تاب آوری, خشک سالیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.