بررسی ارزش شناسانه «کرامت» در عرفان و فرهنگ اسلامی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: پژوهشنامه مذاهب اسلامی، دوره: 8، شماره: 16
  • کد COI اختصاصی: JR_MAZHB-8-16_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 175
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجتبی زروانی

دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الاهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

قربان علمی

دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الاهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

محمد انصاری اصل

دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، دانشکده الاهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

معرفتی یا اقناعی بودن کرامات اولیا، مسئله ای است که دانستنش بسیاری از مشکلات فراروی عرفان عملی را حل می کند. فروکاستن شناخت عارف به دارنده کرامات، به عرفان آسیب رسانده، و دامان معرفت را به نقل کرامات فروکاسته است. بررسی ارزش شناسانه کرامات در دوره های نخستین عرفان اسلامی، نبود تلازم میان معرفت الاهی و صدور کرامت، نبود جایگاهی در ساحت زیرین دین برای کرامات، نوع نگرش صوفیان نامدار به کرامات به عنوان حجاب راه، نگاه طنزآمیز آنها و مواجهه قرآن کریم و انبیا و امامان معصوم با این مقوله محورهای اساسی جستار پیش رو در ارزش سنجی کرامات است. این مقاله با بررسی توصیفی تحلیلی محورهای مذکور بر آن است که کرامات، ارزش معرفتی ندارند و رخ دادن امر خارق عادت به دست سالک یا عارف به روند سلوک و قربش به حق، سرعت نمی بخشد و رخ ندادنش نیز خللی وارد نمی کند. دست آخر، قرآن کریم گرچه از خرق عادت پیامبران برای اقناع منکران یا اطمینان برخی پیروان آگاهی داده است، اما همواره مردم را به عقلانیت فرا می خواند.

کلیدواژه ها

ارزش, عرفان, کار خارق العاده, عارف, کرامات اولیا

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.