نوشته ای در باب تاریخ نگاری: خوانش انتقادی کتاب تاریخ نگاری و تحولات آن در ایران و جهان

نوشتار حاضر، با رویکردی انتقادی، کتاب «تاریخ­نگاری و تحولات آن در ایران و جهان» اثر مشترک حسین میرجعفری و عباس عاشوری­نژاد را بررسی و ارزیابی می­کند. پژوهش های سه دهه اخیر راجع به تاریخ­نگاری ایران، اسلام و اروپا نکات قوت و ضعف شکلی و محتوایی داشته است. کتاب مورد بررسی این نوشته، که به عنوان کتاب درسی، درس «تاریخ­نگاری و تحولات آن در ایران و جهان» در مقطع کارشناسی تاریخ، دانشگاه پیام نور اختصاص یافته است، نیز از این قاعده مستثنی نیست. انتظار می­رود کتاب های درسی دانشگاهی، از استانداردهای لازم علمی برخوردار باشد، اما این کتاب، با وجود تلاش نگارندگان برای تدوین اثری مستند در درس تاریخ­نگاری، دارای اشکالات و کاستی­های شکلی(فقدان فهرست تفصیلی مطالب متن کتاب، فقدان نمایه، اغلاط تایپی، ضعف نگارشی و دستوری، تورفتگی برخی جملات، ضعف ارجاع­نویسی و مستندسازی، عدم تفکیک منابع در کتابنامه و ...) و محتوایی(عدم تبیین اصطلاحات و مفاهیم، بهره­گیری نامناسب از منابع دست اول، نامتوازن بودن حجم بخش­ها، وجود مطالب کلیشه­ای و ...) می­باشد که آسیب جدی به متن زده است. نگارنده مقاله تلاش می­کند ضمن بررسی و ارزیابی کتاب و تبیین قوت و کاستی­های آن، پیشنهادهای خویش را به نویسندگان و شورای انتشار کتب درسی دانشگاه پیام نور ارائه دهد تا  بر جنبه علمی- آموزشی این کتاب و کیفیت ساختارمند آن افزوده گردد.

کلیدواژه ها:

تاریخ نگاری ، ایران ، اسلام ، آنال ، نقد شکلی ، نقد محتوایی