زهرا ترکمن - استادیار گروه معماری دانشکده عمران معماری دانشگاه ملایر

شناخت و دسته بندی صحیح گونه های مختلف معماری بومی می تواند در درک بهتر فضا، حفاظت از آن و نیز دستیابی به نکات مهم و تاثیرگذار در طراحی های جدید مفید واقع شود. این مقاله که از طریق روشهای علمی مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و در پارهای موارد میدانی گرد آمده است ، تلاش می کند از طریق بررسی های توصیفی -تحلیلی به گونه بندی، شناخت و تحلیل معماری ناحیه غربی ایران در محدوده زاگرس بپردازد و با نمونه های مشابه در دنیا جهت درک بهتر عوامل تاثیرگذار در شکل دهی به معماری بومی منطقه مورد مطالعه ، مقایسه کند. نتیجه آنکه معماری این ناحیه به چهار گونه : معماری پلکانی ، معماری دستکند، معماری دستکند افقی و معماری دشت تقسیم می شود که مهم ترین عوامل موثر در شکل دهی به این گونه ها را می توان به این شرح خلاصه نمود: شکل زمین و بافت آن، اقتصاد مبتنی بر معیشت و شرایط شغلی ، عوامل اقلیمی ، وضعیت اجتماعی و فرهنگ ساکنین .

گونه شناسی ، مسکن بومی ، معماری زاگرس، معماری دستکند، معماری پلکانی