بررسی انطباق عملکرد مجدد حمام های تاریخی با کالبد و کاربری گذشته بنا

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: هشتمین همایش علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم معماری و شهرسازی ایران
  • کد COI اختصاصی: UMCONF08_036
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 379
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هانی زارعی

عضو هیئت علمی گروه مرمت بناهای تاریخی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپوردزفول، ایران

چکیده

منشا الگوی چیدمان فضایی حمام های عمومی ایرانی به حمام های رومی و هلنی که در دمشق پدیدار شدند باز می گردد، که در قرون اولیه اسلامی وارد ایران شدند و تا زمان پهلویان تحولات زیادی را شاهد بوده است و با شروع حکومت رضاشاه پهلوی مرگ تدریجی حمامهای عمومی نیز آغاز شد. با توجه به اهمیت طهارت در اسلام و پاکی در زندگی انسان حمامها از اهمیت ویژهای برخوردارند، لذا لزوم تغییرکاربری آن برای حیات مجدد احساس شده و حمام ها به صورت رستورانهای سنتی ، موزه های مردمشناسی ، زورخانه ، و گاها با کاربری پیشین خود مورد استفاده قرار گرفتند. فرضیه اصلی در مقاله حاضر این است که کاربری های جدید در حمامهای تاریخی متناسب با ویژگی های کالبدی و عملکردی بنا نبوده است . لذا با بررسی میدانی و کتابخانه ای به تحلیل بیش از ۳۳ نمونه انتخابی از حمام های تاریخی در کل کشور پرداخته شده است . با توجه به دو ویژگی مهم عملکردی و کالبدی حمام ها یعنی نور و تهویه ،کاربری های موجود مورد نقد و بررسی قرارگرفتند. نظریه پردازانی چون ویوله لودوک تا کنستانتین دوکسیادس همگی به عدم تخریب ، مشارکت مردم در طرحها ودادن کاربری مناسب تاکید داشته اند. بیش از ۵۰% حمامها تبدیل به موزه مردم شناسی و رستورانسنتی شدهاند و این درحالی است که کاربری هایی از این دست بدون در نظر گرفتن ظرفیت ها و محدودیت های بنا، نور و تهویه موجود در بنا و غیره مورد استفاده قرارگرفته است و از طرفی بیش از۲۵% نمونه ها نیز تخریب یا دچار تغییراتی توسط انسان شدهاست . از جمله راهکارهایی که می توان ارائه کرد، قرارگیری بناها در طرح های مرمت شهری و منطقه ای، توجه به نیاز ساکنین ، مشارکت مردم در طرحها، آموزش همگانی و غیره است .

کلیدواژه ها

حمام های تاریخی ، عملکرد مجدد، موزه مردم شناسی ، رستوران سنتی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.