صابر جلوخانی نیارکی - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
شعله قربانی - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی-موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، بخش تحقیقات بیوتکنولوژی

زمینه مطالعاتی: ارزیابی پسروی ناشی از هم خونی در صفات اقتصادی مرغ های بومی جهت ادامه عملیات اصلاح نژادی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف: این پژوهش به منظور پایش هم خونی و ارزیابی اثرات آن بر روی برخی از صفات اقتصادی در جمعیت مرغ بومی اصلاح شده فارس بر اساس اطلاعات شجره ۲۵ نسل با استفاده از مدل های مختلف انجام شد. روش کار: در پژوهش حاضر، ابتدا ضرایب هم خونی فردی و مادری تمام پرندگان (۶۳۲۵۰ پرنده) با استفاده از برنامه CFCبرآورد گردید. سپس میزان تابعیت صفات از هم خونی فردی و مادری از طریق نرم افزارWombat و روش حداکثر درستنمایی محدود شده با استفاده از شش مدل مختلف محاسبه شد. مدل مناسب برای هر صفت از طریق آزمون نسبت درستنمایی (LRT) و معیارهای اطلاعات اکایک (AIC) و بیزی (BIC) انتخاب گردید. نتایج: تعداد ۴۰۱۸۴ پرنده هم خون بودند و میانگین هم خونی فردی و مادری در طی ۲۵ نسل نسبتا پایین بود. میانگین هم خونی پرندگان، تقریبا برابر با دو درصد و در پرندگان هم خون، چهار درصد برآورد شد. بیشترین تعداد پرندگان هم خون در گروه هم خونی بین صفر تا پنج درصد (۷۲/۴۷ درصد) و بین پنج تا ده درصد (۴۸/۱۵ درصد) قرار گرفتند. بیشترین تاثیر هم خونی بر روی صفات وزن بدن در ۸ و۱۲ هفتگی مشاهده شد، به طوری که به ازای هر یک درصد افزایش هم خونی فردی، وزن بدن در ۱۲ هفتگی به میزان ۱۴/۲ گرم و در ۸ هفتگی به میزان ۰۷/۱ گرم کاهش می یابد. یک درصد افزایش هم خونی فردی سبب افزایش بلوغ جنسی به مقدار ۳۸/۰ روز شد. اثر پسروی ناشی از هم خونی در صفات تخم-مرغ شامل تعداد تخم مرغ، وزن اولین تخم مرغ و میانگین وزن تخم مرغ ناچیز برآورد شد. نتیجه گیری نهایی: هم خونی جمعیت با یک شیب نسبتا ملایم و در سطحی قابل قبول رو به افزایش بوده است. نتایج نشان داد که برنامه های انتخاب پرندگان برتر در ایستگاه در طی نسل ها به لحاظ حفظ تنوع ژنتیکی و هم خونی حداقل، در مسیر صحیح خود پیش رفته است.

انتخاب, فارس, مدل, مرغ بومی, هم خونی