سید مرتضی طاهری بالانجی - گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، صندوق پستی: ۱۶۵، ارومیه - ایران
حسین ذکی دیزجی - گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، صندوق پستی: ۱۶۹۸۷۱۵۴۶۱، تهران - ایران
اکبر عبدی سرای - گروه فیزیک، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، صندوق پستی: ۱۶۵، ارومیه - ایران

اندازه گیری پرتو گاما در زمینه های مختلف تحقیقاتی نیازمند آشکارسازهای کارآمد است. در زمینه دزیمتری فوتون آشکارساز جرقه ای NaI(Tl) به عنوان یکی از  آشکارسازهای سوسوزن معدنی (غیرآلی)، به علت دارا بودن مقدار بالای نور خروجی بسیار حایز اهمیت است.  در این پژوهش سعی گردیده است، با کمک کد مونت کارلو (MCNPX) مقدمات مشخصه یابی دزیمتری فوتون توسط آشکارساز NaI(Tl) و با بهره گیری از روش های متفاوت محاسبه دز (تالی های ۶F، ۴*F، ۶+F و ۸*F) انجام شود. به طور معمول، خروجی یک آشکارساز تابش (شمارش تعداد پالس ها)  برای تعیین مقدار دز تابش قابل استفاده نیست. بنابراین با استفاده از روش طیف نگار- دزیمتری مبتنی بر روش نرم افزاری، برای یافتن ضرایب تبدیل طیف آشکارساز به مقدار کرما هوا در این پژوهش ارایه شده است. در این روش برای یافتن پاسخ دزیمتری تابش با استفاده از شبیه سازی کد MCNPX تابع پاسخ یک آشکارساز سوسوزن NaI(Tl) ۳"×۳" برای چندین تابش مشخص گاما تعیین و سپس توابع ضرایب تبدیل وابسته به انرژی برای محاسبه دز محاسبه گردید. در نهایت، با مقایسه نتایج به دست آمده از داده های اندازه گیری شده و محاسبات شبیه سازی نشان داده شد که روش ارایه شده از دقت بالایی در دزیمتری فوتون برخوردار است.

آشکارسازهای سوسوزن, دزیمتری فوتون, کد MCNPX, ضرایب تبدیل