فرشاد نوریان - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشگاه تهران، ایران .
سعید اسفندی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده ی شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، تهران، ایران

رعایت نکردن اصول و ضوابط مکانیابی در برنامه ریزی شهری ممکن است در هنگام وقوع زلزله خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آورد. از جمله اقداماتی که به منظور کاهش آثار سوء بلایای طبیعی و غیرطبیعی محل توجه قرار گرفته، احداث پایگاه های پشتیبان مدیریت بحران در سطح شهرها بوده است. یکی از موارد جالب توجه پیش از احداث این پایگاهها انتخاب مکان احداث آنهاست؛ مکانی که خود ایمن ترین مکان در هنگام بحران بوده و بتواند در حداقل زمان ممکن حداکثر کارایی را داشته باشد و از گسترده شدن دامنه ی بحران جلوگیری کند. در پژوهش صورت گرفته، ابتدا با بررسی نقش سیستم های مدیریت زمین در مدیریت بحران و سپس با رعایت اصول مکانیابی پایگاههای پشتیبان، شاخصهای تعیین اولویت مکانی پایگاه شناسایی و استخراج گردید. این شاخص ها عبارت بودند از بافت فرسوده، سلسله مراتب شبکه ی دسترسی، همجواری های سازگار و ناسازگار و تراکم جمعیتی و مسکونی که در کنار بحث کاربری زمین مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند اما، برای پرهیز از نگاه تک بعدی به مقوله ی کاربری زمین، از سیستم طبقه بندی زمین مرجع کاربری ها یا همان ال. بی. سی. اس. با ابعاد (فعالیت، عملکرد، ساختار، مالکیت و توسعهی زمین) استفاده شد. سپس، با استفاده از تکنیک تاپسیس، اولویت مکانی پایگاه در سطح ناحیه تعیین و در انتها اطلاعات مربوط به بخشی از ناحیه، که اولویت اول احداث پایگاه معرفی شده بود، به نرم افزار آرک جی. ای. اس. وارد و در نهایت مکان تقریبی احداث پایگاه معین شد.

پایگاه پشتیبان مدیریت بحران, مکانیابی, ال. بی. سی. اس, تاپسیس, آرک جی. ای. اس.