علت گرایی ودلیل گرایی درعلوم اجتماعی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه روش شناسی علوم انسانی، دوره: 27، شماره: 109
  • کد COI اختصاصی: JR_MTOD-27-109_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 166
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید حسین شرف الدین

عضوهیات علمی موسسه امام خمینی ره

چکیده

انون‎مداری یا قاعدهمداری[۱] جهان اجتماعی و اتخاذ موضع مستدل درباره سهم هریک، یکی از مسائل بنیادین فلسفه علوم اجتماعی است. رویکرد قانونمدار با مرجعیت الگویی علوم طبیعی و تلقی جهان انسانی به عنوان بخشی از قلمرو جهان طبیعی با ویژگیهایی متمایز، هدف علم اجتماعی را تبیین روابط علی و معلولی میان کنشها/پدیدههای اجتماعی و کشف قانون به شیوهای قیاسی میداند؛ درحالی که رویکرد قاعدهمدار، با اعتقاد به نیتمندی، معناداری، هنجارمندی،‎ زمینهمندی و غایتمندی کنشهای انسانی، هدف علم اجتماعی را فهم تفسیری (همدلانه یا هرمنوتیکی) یا تفهم پدیدههای انسانی و شناخت و استنباط دلایل کنشگران میداند. جمعی نیز به صورت تلفیقی، هدف این علوم را توامان، تفهم وتبیین یا تفهم تبیینی انگاشتهاند؛ عدهای نیز با خوانش علی از دلایل،‎ و نقش علی آنها در کنش،‎ موضع علتگرایانه را هرچند با تفسیری متفاوت، تقویت کردهاند. نوشتار حاضر درصدد است تا این منازعه عمیق و تعیینکننده را همراه با مبانی و مفروضات و آثار و نتایج مفهومی و روشی مترتب بر هریک از مواضع مرجح را مورد بحث و بررسی قرار دهد. روش این مطالعه در مقام گردآوری، اسنادی و در مقام تحلیل و ارزیابی،‎ مفهومکاوی و اعتبارسنجی مویدات اثباتی و تاییدی هریک از رویکردهای یادشده است. [۱]. rule governed/Law governed

کلیدواژه ها

علت, دلیل, قاعده, قانون, معنا, تفهم, تبیین

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.