تاثیر مدیریت مراتع بر تغییرات کربن آلی خاک و خاکدانه ها در چهار منطقه استان کرمانشاه

مدیریت نامناسب اراضی و تشدید بهره­برداری از منابع سرزمین یکی از عوامل افزایش گازهای گلخانه­ای و گرمایش جهانی است و به همین دلیل اصلاح مدیریت بهره­برداری از اراضی ضروری می­باشد. این پژوهش در مراتع استان کرمانشاه با هدف بررسی تاثیر پنج مدیریت متداول (شامل مراتع حفاظت شده، چرای شدید، مرتع سوخته ، مرتع تبدیل شده به باغات و زراعت دیم) بر ماده آلی خاک و اندازه خاکدانه­ها انجام شد. نمونه­های خاک از لایه ۰ تا ۲۰ سانتی­متر برداشته شد و بافت خاک، آهک کل، اسیدیته، هدایت الکتریکی و کربن آلی خاک تعیین گردید. توزیع اندازه خاکدانه­ها به روش الک تر در پنج گروه کوچکتر از ۰۵۰/۰، ۰۵۰/۰- ۲۵۰/۰، ۲۵۰/۰ - ۱، ۱- ۲ و ۲- ۵ میلی متر انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مدیریت­های مورد اشاره بر مقدار کربن آلی و اندازه خاکدانه­ها تاثیر معنی­دار دارد و مدیریت نامناسب اراضی مرتعی منجر­به تغییر اندازه آنها به دلیل کاهش کربن آلی گردیده است. متوسط کربن آلی مراتع حفاظت شده، چرای شدید، آتش سوزی، تبدیل به باغات و زراعت دیم به ترتیب ۱۲/۳، ۱۶/۱، ۶۱/۱، ۱۳/۲ و ۲۲/۱ درصد بود. متوسط فراوانی خاکدان­های بزرگتر از ۱ میلی­متر نیز در مراتع حفاظت شده، چرای شدید، آتش سوزی، تبدیل به باغات و زراعت دیم به ترتیب ۸۵/۵۴، ۶۸/۲۹، ۷۲/۳۴، ۷۱/۴۳ و ۰۹/۲۶ درصد بدست آمد که در مراتع حفاظت شده و تبدیل شده به باغ به طور معنی­داری از سایر کاربری­ها بیشتر بود، زیرا ماده آلی مراتع با چرای شدید، آتش­سوزی و دیمزار به طور معنی­داری کمتر بوده و منجر­به افزایش خاکدانه­های کوچک شده که نهایتا شرایط برای آسیب­ پذیری بیشتر در مقابل فرسایش را فراهم می­کند.

کلیدواژه ها:

فرسایش پذیری ، تبدیل کار بری مراتع ، مراتع حفاظت شده ، مرتع سوخته