چارچوب نظری برای تاب آوری مکانی در مواجهه با سانحه نمونه ی موردی: سیل ۱۳۶۶ تجریش

سوانح همواره موجب تحولات جدی در سکونتگاه های انسانی می شوند. این تغییرات که عمدتا به شکل خسارات محسوس و نامحسوس بروز می کند طیف وسیعی از شرایط استقرار انسان ها را مورد آسیب قرار می دهد. سکونتگاه های تاب آور در این میان این توانایی را دارا هستند که ظرفیت جذب و بازگشت به شرایط تعادل و چه بسا شرایطی بهتر نسبت به پیش از سانحه داشته باشند. چنانچه این قابلیت و ظرفیت در جوامع و سکونتگاه ها وجود نداشته باشد، عملا فعالیت های مرتبط با آمادگی، مقابله و بازسازی در برابر سانحه با دشواری جدی روبه رو می گردد. یکی از اختلال های جدی در این میان رابطه ی مردم و مکان سکونت ایشان است که در شکل نامحسوس آن به صورت عامل دلبستگی به مکان بروز می کند. مطالعات حاکی از اهمیت تاب آوری مکانی در مدیریت و بازسازی پس از سانحه در کامیابی فعالیت های مرتبط با سانحه است. این مقاله با جمع آوری، مستند سازی و تجزیه و تحلیل سیل تجریش در سال ۶۶ به عوامل مرتبط با تاب آوری مکانیو به طور خاص جایگاه دلبستگی مکانی در فرایند بازسازی می پردازد و چارچوبی مفهومی برای فهم جایگاه دلبستگی مکانی پیشنهاد می کند.این چارچوب با عنایت به درسهای مدیریتی استخراج شده از تجربه ی سیل تجریش در سه مرحله ی پیش از وقوع سانحه، پاسخ گویی مقابل های و بازتوانی و بازسازی پس از سانحه دو مفهوم پاسخ گویی مقابله ای و تاب آوری انطباقی را برای بازه ی اقدامات از کوتاه تا بلند مدت برای مدیریت سانحه و بحران شهری فراهم می نماید.

کلیدواژه ها:

تاب آوری مکانی ، دلبستگی مکانی ، سیل تجریش ، بازسازی پس از سانحه