عظیم علیزاده - دکتری آینده پژوهی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و مدیریت راهبردی

سازمان های متولی حوزه امنیتی اعم از امنیت ساختار حاکمیت و ارکان آن، امنیت عمومی و امنیت اجتماعی، علاوه بر توانایی مدیریت تغییرات تدریجی، باید بتوانند گسستگی ها را به سرعت تشخیص دهند و تغییرات جهشی را مدیریت کنند. تحولات حوزه امنیت داخلی در سال های گذشته در شناسایی تحولات و تهدیدات محیطی، نمایانگر نیازمندی های بیش از پیش این حوزه به آینده نگاری راهبردی است. در این پژوهش از روش های کمی و کیفی (آمیخته اکتشافی، با  مرور نظام­مند منابع آینده­نگاری راهبردی امنیت داخلی و انجام مصاحبه های عمیق با ۱۴ نفر از صاحب نظران و خبرگان، ابعاد و مولفه ها و زیرمولفه­های الگو استخراج و به اعتباریابی  عناصر و تعیین اهمیت آنها به کمک میانگین رتبه­ای و معادلات ساختاری با اخذ نظرات ۴۲  نفر از خبرگان پرداخته شده است. میزان آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تحقیق به ترتیب معادل ۸۲۴/. و ۸۲۸/. است. در یافته­های تحقیق به ارائه زیرمولفه­های الگوی آینده­نگاری راهبردی امنیت داخلی در قالب مولفه­های تعیین ارکان جهت­ساز، تعیین قلمرو، داده­آوری، توصیف، توسعه تصمیم، راهبردپردازی، سیاست گذاری، مدیریت نوآوری، طرح راهبردی و مدیریت تغییر پرداخته شد. تدوین راهبردهای پابرجا بر اساس سناریوهای محتمل و تدوین راهبردهای موردی و منعطف مبتنی بر سناریوهای شگفتی­ساز، نوآوری الگوی ارائه شده است که می­تواند طرحریزان را در مواجهه و رویارویی با تغییرات محیط پویا و دارای عدم قطعیت آماده کند. نشانگرها می­توانند نقش اساسی در تعیین نقطه عزیمت برای رویارویی با سناریوی محتمل و مرجح باشند.

آینده نگاری راهبردی, امنیت داخلی, الگو