شبیه سازی مولفه های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز رودخانه دز به تفکیک طبقات کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم SUFI-۲
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره: 21، شماره: 63
- کد COI اختصاصی: JR_JGSKH-21-63_021
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 188
نویسندگان
Hakim Sabzevari University
Hakim Sabzevari University
Soil Conservation and Watershed Management Institute
Hakim Sabzevari University
Meteorological Office of Isfahan Province
چکیده
شناخت اجزای اصلی بیلان آبی حوضه های آبخیز و تحلیل رفتار هیدرولوژیکی آن ها از ارکان اساسی هرگونه برنامه ریزی و مدیریت در حیطه مهندسی منابع آب می باشد. امروزه نگاه به آینده لزوم استفاده از فناوری های نوین در مدلسازی هیدرولوژی حوضه های آبخیز را بیش از بیش مطرح نموده است. هدف از این پژوهش، شبیه سازی مولفه های هیدرولوژیکی در طبقات متنوعی از کاربری اراضی در حوضه آبخیز رودخانه دز می باشد. از آن جا که ابزار مورد استفاده در پژوهش مدل هیدرولوژیکی SWAT و الگوریتم SUFI-۲ بوده لذا پایگاه داده مورد استفاده طیف وسیعی از داده های ورودی را شامل شده است. به منظور مشخص کردن سطح حساسیت مدل به پارامترهای ورودی، آنالیز حساسیت به روش سراسری انجام شد. سپس با تعدیل کردن پارامترهای منتخب و با استفاده از جریان مشاهده ای، مدل به ترتیب برای دوره های ۲۰۰۷ – ۱۹۹۴ و ۲۰۱۳ – ۲۰۰۸ واسنجی و اعتبارسنجی شد. ضرایب NS، R۲، P-factor و R-factor توانایی مدل را در شبیه سازی جریان رودخانه در حوضه مورد مطالعه تایید نمودند. بررسی خروجی های مدل نشان دادند که مناطق با کاربری جنگل بالاترین سهم را در تغذیه آبخوان دارند و زمین های بایر بیشترین رواناب سطحی را ایجاد می کند. رواناب سطحی بیشترین نقش را در ایجاد جریان اصلی رودخانه داشته و بعد از آن جریان پایه در این زمینه موثر بوده است. تغییر کاربری جنگل به مرتع و اراضی کشاورزی موجب تغییر در مولفه های هیدرولوژیکی حوضه خواهد شد و نتیجه این تغییر بصورت افزایش در رواناب سطحی، کاهش تغذیه منابع آب زیرزمینی و کاهش آب پایه رودخانه می شود. مدل SWAT می تواند به عنوان یک مدل پیشرو در مطالعات مدیریت حوضه های آبخیز مورد استفاده قرار گیرد.کلیدواژه ها
Hydrological Components, SWAT Model, SUFI-۲ Algorithm, Uncertainty Analysis, Dez Basin, مولفه های هیدرولوژیکی, مدل SWAT, الگوریتم SUFI-۲, آنالیز عدم قطعیت, حوضه آبخیز دزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.