همیلا عاشوری صفت پیشخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- مدیریت منابع آب- دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی
سعید علیمحمدی - دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی
معصومه بهروز - دانش آموخته دکتری، مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی

سیل یک از مخاطرات طبیعی به شمار می رود که همواره در زمان ها و مکان های گوناگون منجر به وقوع خسارات مالی و جانی فراوانی شده است. گسترش شهرنشینی منجر به تبدیل جنگل ها، مراتع و مناطق طبیعی نفوذپذیر به مناطق نفوذناپذیر شهری شده که نتیجه ی آن تولید حجم بیشتر رواناب و همچنین افزایش دبی پیک جریان سیلابی می باشد. بسیاری از شهرهای استان گیلان به دلیل نزدیکی مناطق مسکونی به رودخانه، میزان بارندگی، شرایط اقلیمی و...،همواره در معرض طغیان رودخانه ها و وقوع سیلاب قرار دارند. لذا بررسی روش های کنترل و مهار سیلاب در این استان حائز اهمیت است. یکی از روش های نوین کنترل سیلاب شهری استفاده از حوضچه های تاخیری است که هدف عمده ی آن ها کنترل کمیت و کیفیت(آلودگی و رسوب) سیلاب در نواحی شهری می باشد. در این تحقیق عملکرد یک حوضچه تاخیری خارج از مسیر، جهت کاهش دبی پیک جریان سیلابی رودخانه کرگانرود شهرستان تالش بررسی شده است. مدل سازی هیدرولوژیکی و هیدرولیکی حوضچه با کدنویسی در نرم افزار متلب انجام شده و به کمک الگوریتم بهینه سازی تکامل تفاضلی حل شده است. در این تحقیق سه سناریو با دبی ایمن ۴۰ متر مکعب بر ثانیه و ارتفاع های حداکثر ۱۰، ۱۲ و ۱۵ متر در نظر گرفته شده که از بین سه سناریو دبی ایمن ۴۰ متر مکعب بر ثانیه و ارتفاع ۱۵ متر برای حداکثر ارتفاع حوضچه به عنوان سناریو بهینه انتخاب گردید. نتایج نشانگر این است که وجود یک حوضچه تاخیری خارج از مسیر با ماکزیمم ارتفاع ۱۵ مترجریان سیلابی رودخانه را به مقدار ۶۷/۲% پیش از رسیدن به ناحیه شهری کاهش می دهد.

حوضچه تاخیری، سیل، بهینه سازی تکامل تفاضلی، متلب