امیر شیخی - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، دانشگاه ارومیه
معصوم رنجبری - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، دانشگاه ارومیه
محمد محمدنژاد - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، دانشگاه ارومیه

افرایش جمعیت شهر ها و در کنار آن رشد افقی شهرها موجب تخریب محیط زیست و تغییر کاربری اراضی ناب کشاورزی و فراموشی و نادیده گرفته شدن بافت مرکزی و قدیمی شهر ها در فرآیند توسعه، موجب مسائل و مشکلات فراوانی شده است. بنابراین، بازگشت به درون شهر و اهتمام بر توسعه مجدد مرکز شهر امری انکار ناپذیر خواهد بود. از رویکرد های مطرح شده در انتقاد به این مسائل می توان به توسعه میان افزای شهر نام برد. توسعه میان افزا به دنبال بهره برداری از زمین های خالی، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و توسعه مجدد و استفاده از ظرفیت های استفاده نشده زمین در شهر است. جهت اجرای رویکرد توسعه میان افزا در شهر ابتدا باید به شناسایی ظرفیت ها و اولویت های توسعه در شهر پرداخت. در همین راستا در این پژوهش هدف بررسی پتانسیل توسعه میان افزا در منطقه چهار شهر ارومیه است. تحقیق از نظر هدف کاربردی و ورش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی می باشد. ابتدا با استفاده از از مطالعات و منابع کتابخانه ای و اسنادی، شاخص های توسعه میان افزا شامل ۹ معیار اصلی مشخص گردیده و با استفاده از پرسشنامه، از متخصصینمرتبط با موضوع که در دسترس بودند، به این شاخص ها و مولفه ها امتیاز داده شده و وزن نهایی شاخص های اصلی از طریق تحلیل سلسله مراتبی AHP حاصل گردیده است. بنابراین با داشتن لایه مربوط به هر شاخص در نرم افزار Arc GIS و اعمال وزن و برهم نهی لایه ها، توسط تحلیل گر همپوشا (weighted overlay) به ارزیابی پتانسیل توسعه میان افزا در منطقه ۴ شهر ارومیه اقدام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد کاربری اراضی(بایر، مخروبه، و..)، کیفیت ابنیه و بافت فرسوده بیشترین اهمیت را در فرایند برسی داشته اند. نتایج حاصل از نقشه همپوشانی شده نشان می دهد حدود ۱۰ درصد از اراضی منطقه پتانسیل خیلی زیاد ( بسیار مناسب)، ۲۴ درصد اراضی منطقه پتانسیل زیاد (مناسب)، ۱۱ درصد از اراضی دارای پتانسیل متوسط و حدود ۵۰ درصد اراضی منطقه دارای پتانسیل کم برای توسعه میان افزا می باشد.

تو سعه میان افزا، منطقه ۴ شهر ارومیه، تحلیل همپوشانی وزن دار (Weighted Overlay) و سیستم اطلاعات جغرافیایی