وحید رحمتی نیا - دانش آموخته کارشناس ارشد GIS، دانشگاه تبریز، ایران،
نجیمه نجفی - دانش آموخته کارشناس ارشد GIS، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لارستان، ایران،

امروزه با توسعه روزافزون شهری، رشد جمعیت، مهاجرت بی رویه و افزایش تراکم ترافیک، معضل کمبود محل توقف وسایل نقلیه بخصوص در مناطق مرکزی شهرها، گریبان گیر اکثر شهرهای بزرگ می باشد. پارکینگ های عمومی به عنوان یکی از اجزای مهم یک سیستم حمل ونقل شهری مدرن وظیفه فراهم آوردن سطوحی، برای خارج کردن ترافیک ساکن از سیستم ارتباط شهری و درنتیجه کاهش شلوغی و راه بندانی های ترافیکی مرکز شهر را بر عهده دارند. مکان یابی مناسب پارکینگ های عمومی باعث افزایش کارایی پارکینگ و درنتیجه کاهش پارک حاشیه ای و به طور غیرمستقیم موجب افزایش عرض خیابان ها و روانی ترافیک می گردد. تا چندین سال پیش مکان یابی پارکینگ عمومی به روش سنتی و با بازدید از محل توسط ماموران شهرداری انجام می گرفت که در این روش در نظر گرفتن کلیه پارامترهای موثر در مکان یابی پارکینگ های عمومی امکان پذیر نبوده و مکان های انتخابی فقط با لحاظ نمودن تعداد محدودی از پارامترها مانند قیمت زمین انجام می گیرد. این امر باعث دور افتادن پارکینگ ها از مراکز جذب سفر می شد. سیستم اطلاعات مکانی (GIS) که علم و فناوری تجزیه وتحلیل داده های مکانی هستند، سیستمی مناسب جهت یافتن بهینه ترین مکان جهت احداث پارکینگ های عمومی بشمار می آیند. در این تحقیق پارامترهای موثر در مکان یابی پارکینگ های عمومی از چهار دیدگاه فاصله از مراکز جذب سفر، فاصله از معابر، ارزش ملک، کاربری های مناسب موردمطالعه و تحلیل قرار گرفت. معیارهای انتخاب شده با استفاده از جفت مقایسه تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار Expert choice نظرسنجی و وزن دهی شدند و بعد از آماده کردن لایه های اطلاعاتی در محیط GIS و با ماژول weighte overlay این معیارها با یکدیگر ترکیب شده و هم زمان وزن محاسبه شده از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به لایه ها اعمال شده و درنهایت مکان های مناسب برای احداث پارکینگ های شهری در چهار کلاس بسیار نامناسب تا خوب طبقه بندی شده و دو مکان برای مکان گزینی پارکینگ در منطقه ده شیخ پیشنهاد گردید.

مکان یابی، پارکینگ، سیستم اطلاعات جغرافیایی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی