بررسی معماری اسلامی هند و نقش مساجد در اسلام پذیری

اسلام اندکی پس از ظهور و پذیرفته شدن در هند همه ی عرصه های زندگی خصوصی و اجتماعی آنان را تحت تاثیر قرار داد. هند از جمله جوامعی بود که با حضور مسلمانان به شدت تحت تاثیر اسلام قرار گرفته و دچار تغییراتی شد. همراه با گسترش اسلام در هند، مسجد به عنوان مهمترین عامل تاثیرگذار از فرهنگ اسلامی بنا گردید. این مساجد که با تلفیق معماری اسلامی و هند ساخته می شد، نقش زیادی در مسلمان کردن هندوها داشت. تاثیر اعراب در هندوستان زیادتر از ایران نبوده و با این حال از نظر دین و تمدن اثر عمیقی در این سرزمین گذاشتند، به طوری که هم اکنون پنجاه میلیون مسلمان در هندوستان وجود دارد. یکی از کارکردهای مهم مساجد در هند مرکزی برای دعوت به اسلام بوده است تا از این طریق هندوها را به اسلام فراخوانند. علاوه بر این زمانی که بین مسلمانان و هندوها درگیری پیش می آمد به عنوان یک پایگاه تری برای مسلمانان به شمار می آمد. مساجد ساخته شده در هندوستان با این کارکردها، از طرح مساجد ایران نشات گرفته و عناصری چون گنبدهای پیازی شکل منظم، مناره ها، سردرهای عظیم و باشکوه با قوس های نوک دار و بلند و زیبا از ویژگی های مساجد است. در نتیجه، ویژگی های معماری در نمونه های ابتدایی مساجد هندی، ترکیبی از ویژگی های معماری معابد هندی و الگوهای مساجد اولیه اسلامی مانند جه تگیری بنا بر اساس قبله، حذف مجسمه و نقوش انسانی و حیوانی بوده است. به دیگر سخن در دوره های آغازین مبنای الگوی مساجد هندی بهره گیری از ترکیب الگوی معماری معابد هندی و مساجد اولیه اسلامی بوده است.

کلیدواژه ها:

معماری اسلامی ، معماری هند ، مساجد هند ، آیین هندو