نقش سازندهای زمین شناسی پنجگانه (آذرین، دگرگونی، رسوبی آهکی، رسوبی غیر آهکی و آبرفت ها) بر کیفیت، رخساره های هیدروژئوشیمیایی و مصرف آب های زیرزمینی دشت مشهد

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 401

فایل این مقاله در 8 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

EMGBC05_036

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1401

چکیده مقاله:

امروزه بدلیل کمبود منابع آبی با کیفیت مناسب، ارزیابی کیفی منابع آبی به ویژه در مناطق خشک جایگاه ویژه ای در مطالعات منابع آب پیدا نموده است. حوزه آبریز آبخوان دشت مشهد، یکی از مهمترین حوزه های آبریز ایران، در شمال شرق ایران در حد فاصل بین رشته کوه های بینالود و هزار مسجد بر روی آبرفتهای کواترنر قرارگرفته است و پنج گروه سازندهای زمین شناسی آذرین، دگرگونی، رسوبی کربناته، رسوبی غیر کربناته و آبرفت ها به ترتیب با درصدهای ۵ ,۲ ، ۱,۹، ۲۹,۹، ۱۶,۶ و ۴۶,۵ سطح حوزه را پوشش می دهند. بیشترین مساحت و بیشترین تاثیر را آبرفتها و کمترین آن را سنگهای دگرگونی دارند. بیشترین حجم برداشت آب از آبرفتها صورت می گیرد و سنگ های رسوبی غیر کربناته دارای بیشترین EC می باشند. نتایج حاصل از پلات کردن نمونه های آب منابع آبی خروجی از هر یک از گروه های پنجگانه زمین شناسی بر روی دیاگرام مثلثی پایپر و نمایش نمودار دایره ای نمونه ها، نشان می دهد که سنگ های رسوبی کربناته توان تولید تیپ آب بی کربناته، آبرفتها، آذرین و دگرگونی ها تیپ آب سولفاته و رسوبات غیر کربناته تیپ آب کلروره را دارند. کیفیت منابع آب انتخابی از نظر شرب، کشاورزی و صنعت نشان می دهد که کیفیت آبها از نظر شرب در بیشتر نمونه ها در گروه خوب، از نظر کشاورزی در گروه کمی شور و از نظر صنعت دارای خورندگی می باشند. بر اساس شاخص GQI و شولر کیفیت آب در آبرفت از خوب تا بد متغییر است ولی در مابقی سازندها در گروه خوب قرار می گیرند.

نویسندگان

حسین محمدزاده

گروه پژوهشی تحقیقات آب های زیرزمینی و ژئوترمال (متاب)، پژوهشکده آب و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد،

جواد حسین زاده

دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

سعیده سامانی

استادیار پژوهشی، پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب، موسسه تحقیقات آب، تهران