افزایش تظاهر برخی از ژن های دخیل در مسیر بیوسنتز دایوسجنین در شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) تیمار شده با سطوح مختلف ملاتونین تحت تنش شوری

دایوسجنین (Diosgenin) یکی از مهم ترین ترکیبات دارویی جهان محسوب می­شود؛ با این وجود اطلاعات اندکی درباره مسیر بیوسنتز این متابولیت ارزشمند در شنبلیله در دسترس است. با توجه به اهمیت تولید بیشتر دایوسجنین، کاربرد محرک­های مختلف با هدف افزایش تولید آن، یک موضوع تحقیقاتی جذاب به­شمار می­رود. این پژوهش با هدف افزایش تظاهر برخی از ژن­های دخیل در مسیر بیوسنتز دایوسجنین در گیاهان شنبلیله تیمار شده با تنش شوری و سطوح مختلف ملاتونین انجام شد. تیمارهای این آزمایش شامل سطوح مختلف شوری (صفر، ۱۵۰ و ۳۰۰ میلی­مولار)، ملاتونین (صفر، ۳۰، ۶۰ و ۹۰(ppm  و اثرات متقابل سطوح مختلف تنش شوری و ملاتونین بود. تظاهر ژن­های Cycloartenol synthase، ۲۶-o-Beta glucosidase و C۴-demethylase در تیمار شوری ۱۵۰ میلی­مولار و ترکیب با ppm۶۰ ملاتونین، به ترتیب هفت، پنج و چهار برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت، درحالی­که تظاهر ژن­های C۲۲-hydroxylase و Δ۷-reductase تحت تاثیر همه تیمارهای آزمایشی پایین بود (کاهش یافت). در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان داد که کاربرد سطوح مختلف ملاتونین در گیاهان تیمار شده با تنش شوری و گیاهان شاهد، قادر خواهد بود تا به­عنوان یک محرک عملکردی مناسب، تظاهر ژن­های دخیل در مسیر بیوسنتز دایوسجنین را افزایش دهد. نتایج این پژوهش در مهندسی مسیر این متابولیت ارزشمند دارویی کاربرد دارد

کلیدواژه ها:

تظاهر ژن ، متابولیت ثانویه ، محتوای دایوسجنین ، ملاتونین ، ۲۶-o-Beta glucosidase