ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک ارقام قدیمی و جدید جو (Hordeum vulgare L.) مناطق معتدل و تریتیکاله (Triticosecale wittmack) جهت کشت در استان البرز

آزمایشی دو ساله در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی هسته ای سازمان انرژی اتمی کرج (سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳) و مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج (سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل ۱۴ رقم جو و دو رقم تریتیکاله بود. در ارقام جو و تریتیکاله، تفاوت تمام صفات مورد مطالعه کاملا معنی دار بود. ارقام فجر ۳۰، ریحان ۰۳ و رقم اصلاح شده با دانش هسته ای رودشت که از جمله ارقام جدید، شش ردیفه و پاکوتاه بودند، نسبت به سایر ارقام از نظر عملکرد دانه و زیستی، شاخص برداشت و بسیاری از صفات مورفولوژیک برتری داشتند و احتمالا برای کشت در استان البرز مناسب تر بودند. ارقام تریتیکاله نیز از لحاظ عملکردی نسبت به اکثر ارقام جو برتری داشتند. در ارقام جدید جو، افزایش صفات عملکرد دانه، تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد پنجه بارور و کاهش ارتفاع بوته، باعث بهبود شاخص برداشت شد. در ارقام تریتیکاله، افزایش توام عملکردهای زیستی و دانه به تبع افزایش تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، طول اندام های سنبله و دمگل، موجب افزایش شاخص برداشت ارقام شد. با توجه به گروه بندی ارقام پرمحصول فجر ۳۰، ریحان ۰۳، رودشت و ارقام تریتیکاله در کلاسترهای مجزا در فاصله اقلیدسی ۱۰ و نظر به این که ارقام مذکور دارای صفات مناسب مرتبط با عملکرد بودند، بنابراینمی توان از ترکیب این ارقام با یکدیگر و با ارقام کم محصول به عنوان والدین در برنامه های به نژادی، جهت تولید ارقام با خصوصیات مناسب ترکیبی و برتر از والدین بهره جست.

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، تجزیه کلاستر ، جو ، شاخص برداشت ، عملکرد زیستی