بررسی رفتار لرزه ای تونلهای نزدیک گسل و روشهای پیشگیری از شکست

سازه های زیرزمینی از سازه های اساسی در شبکه حمل و نقل و انتقال آب سد ها به شمار می روند و با افزایش جمعیت به تعداد این سازه ها نیز افزوده می شود.به طور کلی می توان گفت که این سازه ها به علت مدفون بودن در خاک عملکرد لرزه ای بهتری را نسبت به سازه های سطحی ازخود نشان می دهند.در طی زمین لرزه های اخیر برخی از سازه های زیرزمینی از قبیل تونل انتقال آب و حمل و نقل دچار آسیب های نسبتاً شدیدیشده اند. به منظور درک رفتار تونل در زمان زلزله مطالعات گسترده ای در زمینه حوادث رخ داده به صورت مطالعات موردی انجام گرفته است. طبقه بندی بر اساس نوع شکست ها،علل وقوع شکست ها و همچنین به منظور طراحی لرزه ای تونل ها جهت بهبود سیستم در مواجه با چنینعواملی صورت گرفته است. اگرچه مطالعات موردی بر روی تونل های آسیب دیده در اثر جابجایی صفحات گسل که در زیر زمین احداث شده اند نشان می دهد که در زلزله های شدید نمی توان از بروز آسیب های جدی به این سازه ها جلوگیری کرد ولی می توان با ارائه راهکارهایی این خسارت ها را به حداقل رساند. نحوه طراحی تونل که توسط گسل های نزدیک آن قطع خواهد شد به عواملی همچون بزرگای زلزله و جابجایی حاصل از آن بستگی دارد. با توجه به اینکه تونل سازه ای خطی بوده و در طی مسیر خود عبور از گسل را تجربه خواهد کرد و شرط تامین کاربریاین سازه ها در مواقع بحرانی همچون زلزله در شهر ضروری است بنابراین باید با ایجاد نقاط نرم و انعطاف پذیر در طول مسیر و یا در محل برخورد این سازه ها با گسل ها بتوان تغییر شکل ها و شکستگی های احتمالی را در مناطقی متمرکز کرد تا در صورت وقوع زلزله بتوان در کمترین زمان عملیات ترمیم را انجام داد .با این روش در صورت بروز شکستگی یا جابجایی کم سیستم انتقال آب می تواند با تغییر دبی به کار خود ادامه داده و در صورت بروز جابجایی بیش از حد مجاز عملیات ترمیم و بازسازی با صرف زمان کمتر به اتمام رسد

کلیدواژه ها:

گسل ، تونل ، زلزله ، جابجایی