بهینه سازی تقویم زراعت برنج (.Oryza sativa L) و کشت دوم سویا (Glycine max L. Merr) در شرایط تغییر اقلیم با استفاده از مدل های دینامیکی گردش عمومی جو و مدل گیاهی DSSAT

سال انتشار: 1400
محل انتشار: فصلنامه علوم زراعی ایران، دوره: 23، شماره: 4
کد COI اختصاصی: JR_AGRO-23-4_005
زبان مقاله: فارسی
تعداد مشاهده: 326

نویسندگان

Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده

تغییر اقلیم و پدیده گرمایش جهانی یکی از دغدغهها و نگرانیهای اصلی جوامع انسانی است. در این تحقیق ضمن بررسی اثر تغییرات اقلیمی بر عملکرد برنج به عنوان کشت اصلی در استان گیلان و سویا به عنوان کشت دوم بعد از آن، به ارائه مناسبترین تقویم زراعی گیاهان یاد شده در دو پنجره زمانی برای مقابله با اثر منفی تغییرات اقلیمی پرداخته شد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات فنولوژیکی ۱۲ ساله دو رقم برنج (هاشمی و علیکاظمی) و اطلاعات دو ساله دو رقم سویا (ویلیامز و هابیت) و فراسنجه های (پارامتر) هواشناسی ریز مقیاس شده پایگاه داده MarkSimGCM بر اساس خروجی سه مدل گردش عمومی جو در سه سناریو واداشت تابشی، اقدام به شبیهسازی عملکرد گیاهان یاد شده به وسیله مدل DSSAT شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه دو گیاه نسبت به دوره مشاهدهای کاهش داشت، به نحوی که در سناریوی RCP۸.۵ در دوره ۵۰-۲۰۳۶ کاهش عملکرد برنج رقم هاشمی تا ۳۱ درصد و کاهش عملکرد رقم علیکاظمی تا ۲۳ درصد برآورد شد. نتایج شبیه سازی نشان داد که با ده روز تسریع در کاشت در کلیه سناریوها و دورههای اقلیمی آینده، میزان عملکرد دانه بالاتری نسبت به تاریخ کاشت حاضر حاصل خواهد شد. در سناریوی RCP۸.۵ در دوره ۵۰-۲۰۳۶، تغییر در تاریخ کاشت، کاهش عملکرد را تا ۱۵ درصد تقلیل داد. برای گیاه سویا تاخیر در کاشت باعث بهبود عملکرد دانه خواهد شد، به طوریکه در تاریخ کاشت سوم سویا (۱۵ شهریور) در رقم ویلیامز، کاهش عملکرد تا ۲۴ درصد جبران میشود. در سویای رقم هابیت میزان بهبود عملکرد نسبت به تاریخ کاشت دوره حاضر، ۲۸ درصد برآورد شد. بر اساس نتایج این تحقیق، تسریع در شروع زراعت برنج به سمت روزهای ابتدایی سال و تاخیر در شروع زراعت سویا میتواند تا حد زیادی کاهش عملکرد این دو گیاه در اثر تغییرات اقلیمی را جبران نماید.

کلیدواژه ها

Climate change, Mark Sim-GCM, RCP scenarios, Rice and Yield simulation, برنج, تغییرات اقلیمی, سناریوهای RCP, شبیه سازی عملکرد و Mark Sim-GCM

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.