مطالعه تطبیقی نقوش به کاررفته در آثار فلزکاری مکتب خراسان و مکتب موصل از منظر عناصر بصری

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه کارافن، دوره: 18، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_KARFN-18-4_020
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 137
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرزانه عربعلی

عضو هیئت علمی، گروه هنر، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.

فاطمه رقیمی

دانشجوی دکتری، گروه هنر، دانشگاه فنی و حرفه ای، تهران، ایران.

چکیده

دوره سلجوقی اوج رشد هنرهای مختلف به ویژه هنر فلزکاری در قرن های ۵ تا ۷ ه.ق محسوب می شود. دو مکتب اصلی فلزکاری این دوره، شامل مکتب خراسان و مکتب موصل است که با استفاده از مواد با کیفیت و ابداع و نوآوری در فنون ساخت و موضوع تزیین توانستند از قطب های مهم فلزکاری در جهان اسلام شوند که حاصل آن، تولید ظروف و اشیا بسیار زیبایی است که در شکل ها و حجم های متنوعی ساخته شده اند. هدف این پژوهش علاوه بر شناخت روش های ساخت، تزیین ظروف و شناسایی و تحلیل نقوش به کاررفته در این آثار، میزان تاثیرپذیری هریک از این مکاتب بر یکدیگر است. سوال های مطرح شده در این تحقیق عبارتند از: تزئینات و نقوش موجود بر زمینه آثار فلزی دو مکتب خراسان و موصل کدامند؟ چه تفاوت ها و شباهت هایی در نقش ها و شیوه اجرای هریک از این دو مکتب فلزکاری وجود دارد؟ در این مقاله تحلیل و بررسی نقوش، به شیوه توصیفی- تحلیلی می باشد. با مقایسه اجمالی بین نقش های به کاررفته در آثار فلزی مکتب خراسان و مکتب موصل درمی یابیم که نقوش هر دو مکتب به شش دسته اصلی تقسیم می شوند و بین این نقوش، تفاوت ها و شباهت هایی از لحاظ ظاهری و مفهومی وجود دارد. 

کلیدواژه ها

فلزکاری اسلامی, مکتب فلزکاری خراسان, مکتب فلزکاری موصل, طرح ها و نقش ها, تزیینات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.