نسخه شناسی کهن ترین جامع روایات حماسه یتیم نامه و دیگر دست نویس های آن

دوره صفویه تاثیر بسیاری در جهتدهی به حوزههای مختلف ادبی، بهویژه روایتهای داستانی داشت. در این عهد، روایتهای داستانی ازنظر انواع ادبی حماسی، غنایی و تعلیمی، تنوع و تعدد بسیاری یافت. در این میان، یتیمنامه، آخرین حماسه دینی منثور و مشهور در ادب فارسی، یک استثنا به شمار میرود که عمدتا، بر کنار از سنتهای مرسوم در حوزه داستانسرایی، بهخوبی توانسته است خود را با گفتمان مذهبی و تاریخی مسلط در دوره صفویه منطبق کند؛ نیز به قدر نازلی از ویژگی های میراث داستانی بهرهمند شود و در قالب روایتی داستانی، بازتاب مطلوبی را از پیوند درونمایههای تاریخی و دینی عصر صفوی عرضه می کند. یتیمنامه، بهعلت نبود شناخت علمی حداقلی از دستنویسهای معتبر آن برای مدتی، نزدیک به دو سده، است که در ایران با عنوان نسبتا نادرست حسین کرد شبستری معرفی میشود؛ حتی همه بخشهای آن نیز شناسایی و منتشر نشده است. این پژوهش بهروش استقرایی و با تکیه بر معرفی کهنترین نسخه ناشناخته جامع روایات و دیگر دستنویسهای نویافته یتیمنامه، ضمن گزارش لازم از فواید و کاستیهای محتوایی اغلب دستنویسها، کوشیده است تا برخی انگاشتههای نادرست موجود در این زمینه را نیز با تبیین بیشتر اصلاح کند.

کلیدواژه ها:

یتیمنامه ، حسین کرد شبستری ، متنشناسی ، ارزیابی دستنویسها