نسرین فنا فی الهی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
پروانه عادل زاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، ایران، تبریز
کامران پاشایی فخری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تبریز، ایران.

هر جامعه­ای برای  دستیابی به نظم و ثبات اجتماعی و سیاسی، نیازمند پای­بندی افراد به قوانین و هنجارهای مورد تایید موجود در آن جامعه است؛ از این رو می­توان از مفهوم تعهد به عنوان یکی از محوری­ترین ارکان سرمایه اجتماعی یاد کرد. سرمایه اجتماعی مجموعه ای از هنجارها، ارزش ها و تعهدات اخلاقی است که رفتارهای متقابل افراد در چارچوب آن ها شکل می گیرد و موجب تسهیل روابط اجتماعی می گردد. این مفهوم از دیرباز در جامعه ایران مطرح بوده و انعکاس آن را می­توان در آثار ادبی برجای مانده از ادوار گذشته مشاهده کرد. «هزار و یک شب» از جمله متون پیش از دوره هخامنشیان است که علاوه بر مسائل ادبی و سیاسی به لحاظ مسائل اجتماعی و اخلاقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در حوزه سرمایه اجتماعی حاوی عناصر و مولفه های قابل توجهی است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی  و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. در این پژوهش یکی از شاخصه های اصلی سرمایه اجتماعی (تعهد) بررسی شده و عملکرد این شاخص در زمینه سازی مشارکت و رفع مشکلات سیاسی و اجتماعی در ژرفای حکایات متن تبیین شده است که بدون تردید آگاهی از این یافته ها می ­تواند به عنوان راهکاری در برقراری روابط اجتماعی مناسب و دست­یابی به سرمایه اجتماعی مفید باشد. نتایج حاصل در این پژوهش تعهد به تامین امنیت، تعهد به عدالت و تعهد به مشارکت است. این مقوله را می­توان در نگاره­های داستان­های هزار و یک شب نیز مشاهده کرد.اهداف پژوهشبازشناسی مفهوم تعهد در داستان­های هزار و یک شب.بررسی مفهوم تعهد در نگاره­های مروبط به داستان­های هزار و یک شب.سوالات پژوهشمفهوم تعهد در نگاره­های «داستان­های هزار و یک شب» چه انعکاسی یافته است؟مفهوم تعهد چه بازتابی در «داستان­های هزار و یک شب» دارد؟ 

سرمایه اجتماعی, تعهد, نگاره های هزار و یک شب, ادبیات بینا رشته ای