تطبیق اوزان و بحور عروضی در قرآن کریم ( موسیقی و شعر)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 165

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-18-43_024

تاریخ نمایه سازی: 16 فروردین 1401

چکیده مقاله:

یکی از مختصات قرآن بهره­مندی از وزن و موسیقی است؛ لذا بررسی تطبیقی اوزان و بحور عروضی با قرآن می­تواند جلوه­هایی ناب از اعجاز کلانی قران را آشکار سازد. این پژوهش با رویکردی تطبیقی به نظیره­یابی میان برخی از بحور عروضی مطبوع و پرکاربرد در متون نظم فارسی با آیات قرآن کریم می­پردازد. در این پژوهش کوشیده­ایم از نظیره­یابی بحور نامطبوع و ثقیل احتراز جوییم و اشعار شاهد و مثال را نیز از میان ابیات مشهور و دلنشین پارسی گزینش نماییم. هدف از نگارش پژوهش حاضر، ایجاد پیوند بیشتر میان شعر پارسی و نثر موزون و مسجع قرآن کریم و تقریب و موانست میان موسیقی دلنواز نظم پارسی و نثر قرآنی است. روش کشف و استخراج این همانندی­ها و مشابهات میان دو متن تطبیقی نیز ذوقی است و تابع اصول ثابتی نیست. بدین معنی که نگارنده بر اساس ذوق خویش ، گاه ارکان مجزای بحور را با شعر پارسی به طور متناظر و جزء به جزء مقایسه می­کند و گاه سه یا چهار رکن را به­عنوان یک بیت یا مصراع شعر پارسی با آیه­ای از قرآن بررسی کرده و به­عنوان شاهد شعری به کار گرفته است. یافته­های پژوهش حاکی از وجود ارزش موسیقیایی و و شعری در قرآن است. اهداف پژوهش ایجاد پیوند بیشتر میان شعر پارسی و نثر موزون و مسجع قرآن کریم. تقریب و موانست میان موسیقی دلنواز نظم پارسی و نثر قرآنی. سوالات پژوهش اوزان و بحور عروضی قرآن کریم کدامند؟ نظم پارسی و نثر قرآنی چه شباهت­ها و همانندی دارند؟  

کلیدواژه ها:

نویسندگان

علی علیزاده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران.

شمس الحاجیه اردلانی

استادیار زبان و ادبیات عرب ،واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

سید مجتبی حسینی

استادیار زبان و ادبیات عرب ،واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمآذریزدی، مهدی. (۱۳۸۴). متن کامل مثنوی، تهران: انتشارات پژوهش ...
  • اشرف­زاده، رضا. (۱۳۷۴). آب آتش فروز، تهران: انتشارات جامی ...
  • اسماعیلیان، رویا؛ اقبالی، عباس و بشیری، علی. (۱۳۹۹). «واکاوی نام ...
  • بهجت، محمد حسین. (۱۳۷۶)، دیوان شهریار، تهران: انتشارات زرین ...
  • تاج آبادی، فرزانه. (۱۳۹۸). «بررسی میزان دشواری حفظ دیداری آیات ...
  • تقوی، سیدنصراله. (۱۳۸۷)، دیوان اشعار ناصر خسرو، تهران: انتشارات معین ...
  • جلالی نائینی، سیدمحمدرضا. (۱۳۸۵). دیوان حافظ، تهران: انتشارات پنجره ...
  • خرمشاهی، بهاالدین. (۱۳۵۶). کلیات سعدی، تهران: انتشارات امیر کبیر ...
  • خطیب رهبر، خلیل. (۱۳۷۸). دیوان غزلیات حافظ، تهران: انتشارات صفی ...
  • خرمی، مهدی. (۱۳۹۳). «بلاغت «تکرار» در قرآن و شعر قدیم ...
  • حری، ابوالفضل. (۱۳۸۹). «مناسبات زبانی و/ یا زنجیرمندی خرد و ...
  • دیانی، اکرم. (۱۳۸۵). «درآمدی بر شناخت موسیقی قرآن»، اندیشه تقریب، ...
  • راستگو کبری. (۱۳۹۷) شبکه معنایی «علی» در گفتمان قرآنی برمبنای ...
  • داود، لطف­اله. (۱۳۸۴). ترانه­های شیرین بابا طاهر، تهران: نشر پیدایش ...
  • دستگردی، وحید. (۱۳۸۴). کلیات نظامی گنجوی، جلد ۲، تهران: انتشارات ...
  • سجادی، سید ضیاالدین. (۱۳۸۸). گزیده اشعار خاقانی، تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • سهیلی خوانساری، احمد. (۱۳۷۴). دیوان خواجوی کرمانی، تهران: انتشارات پاژنگ ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۰). فرهنگ عروضی، ویرایش پنجم، تهران: نشر علم ...
  • فردوسی، شاهنامه. (۱۳۸۶). براساس نسخه مسکو، چاپ ششم، تهران: نشر ...
  • فروزانفر، بدیع­الزمان. (۱۳۷۹). دیوان خاقانی شروانی، تهران: نشر گل آرا ...
  • فروزانفر، بدیع­الزمان. (۱۳۸۱). کلیات شمس تبریزی، تهران: انتشارات میلاد ...
  • فروغی، محمد علی. (۱۳۸۷). کلیات سعدی، تهران: انتشارات ارمغان ...
  • فشارکی، محمد. (۱۳۷۵). عروض و قافیه، چاپ دوم، تهران: انتشارات ...
  • علی­زاده ماهانی، بتول؛ سلامتیان، محمد و مدرس­زاده، عبدالرضا. (۱۳۹۸). «مضامین ...
  • ماهیار، عباس. (۱۳۹۳). عروض فارسی، چاپ پانزدهم، تهران: نشر قطره ...
  • محمود، مصطفی. (۱۹۹۹). القرآن محاوله لفهم عصری، القاهره: دارالمعارف ...
  • مصطفوی، حسن. (۱۳۸۵). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مرکز ...
  • معینیان، مهدی. (۱۳۷۶). غزلیات شمس تبریزی، تهران: انتشارات گنجینه ...
  • منصور، جهانگیر. (۱۳۷۴). دیوان شمس تبریزی، تهران: انتشارات نگاه ...
  • مهاجرانی، سید عطااله. (۱۳۸۵). افسانه نیما، تهران: انتشارات اطلاعات ...
  • موسوی لر، اشرف السادات. (۱۳۹۳). «زیباشناسی کلام وحیانی قرآن کریم»، ...
  • نیکوئی، مژگان و دیگران. (۱۳۹۸). «تطبیق مفهومی نماد ماهی در ...
  • نمایش کامل مراجع