تحلیل و ارزیابی ابزارهای مدیریت کیفی در شبکه های های توزیع آب در مقابل ورود آلودگی در شبکه آب شرب شهر زاهدان

رشد جمعیت و گسترش شهرنشینی مهم ترین دلایل افزایش آلودگی در جهان امروز است. ورود آلودگی­ به شبکه­های توزیع آب شرب شهری در اثر وقوع پدیده مکش، می­تواند خسارات جبران ناپذیری به سلامت انسان وارد کند. آگاهی و شناخت از منابع ورود آلاینده و نحوه حرکت آن باعث مدل سازی مناسب این پدیده و انجام مدیریت بحران مناسب در زمان نفوذ این آلاینده­ها به شبکه می­گردد. به منظور شبیه­سازی حرکت نیترات در خاک، معادله انتقال-پخش آلودگی خاک در MATLAB کد نویسی گردید. سپس شبکه توزیع شماره ۲ آب شرب شهر زاهدان به عنوان منطقه مطالعاتی مدنظر قرارگرفته و نقاط مستعد با غلظت بالای آلاینده در شبکه شناسایی گردیدند. شبیه­سازی شبکه در اثر وقوع دوساعته آلودگی، با استفاده از مدل عددی EPANET مورد مدل­سازی قرار گرفت. جهت مدیریت کیفی آب در شبکه از دو ابزار تخلیه آب با غلظت غیر مجاز و جریان رقیق ساز بکار گرفته شده و نتایج آن­ها در مدیریت بحران مذکور مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج شبیه­سازی حرکت آلاینده در خاک، غلظت غیرمجاز نیترات در مجاورت لوله با مقدار بیش از ۵۰ میلی­گرم بر لیتر را نشان داد. نتایج به کارگیری ابزار مدیریت کیفی تخلیه آب با غلظت غیرمجاز نشان داد که با قطع نمودن جریان به مدت ۱/۱ تا ۳/۱ بازه زمانی تزریق آلودگی به شبکه و همچنین خروج آب به میزان ۵ تا ۸ درصد دبی پایه لوله، می­توان از ورود آلودگی به نقاط دیگر شبکه جلوگیری نمود. علاوه بر این برای اولین بار تاثیر مثبت و کارآمد ابزار جریان رقیق ساز در مدیریت کیفی شبکه آب به اثبات رسید؛ به گونه ای که مقدار جریان رقیق­ساز لازم به منظور بهبود وضعیت کیفی شبکه، حدود ۱۶ درصد دبی پایه لوله محاسبه گردید. استفاده از این مقادیر شبیه سازی شده در شرایط مختلف به منظور مدیریت بحران ورود آلاینده به شبکه توزیع آب، امری حیاتی می­باشد.

کلیدواژه ها:

ابزارهای مدیریت کیفی آب ، آلودگی شبکه آب ، پدیده مکش ، تخلیه آب آلوده ، جریان رقیق ساز