حسین نیک اندام کرمانشاهی - دانشجویی دکترای تخصصی روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
ایرج صفائی راد - استادیار، گروه روانشناسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
نصراله عرفانی - دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، ایران.
یحیی یاراحمدی - استادیار، گروه روانشناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

هدف: هیجان بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان است که انسان به فراخور شرایط و محیطی که در آن قرار می گیرد، مواردی از آن ها را تجربه می کند. یکی از هیجانات دانش آموزان در محیط تحصیلی، احساس دلزدگی تحصیلی است. از این رو هدف از انجام این پژوهش الگوی ساختاری دشواری تنظیم هیجانی و دلزدگی تحصیلی: نقش میانجی خودناتوان­سازی تحصیلی در دانش­آموزان می باشد.روش ها: روش پژوهش توصیفی- همبستگی از نوع مدل­یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش­آموزان مقطع متوسطه دوم شهر کرمانشاه بود.که تعداد آن ها ۳۸۲۱ نفر بود.۶۰۰ نفر از دانش­آموزان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های دلزدگی تحصیلی، خودناتوان­سازی و پرسشنامه دشواری­های تنظیم هیجانی استفاده شد. جهت ارزیابی الگوی پیشنهادی از الگویابی معادلات ساختاری و AMOS ویراست ۲۰ و SPSS ۲۶ استفاده شد.یافته ها:  نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین ابعاد دشواری­های تنظیم هیجانی، کمال­گرایی منفی و خودناتوان­سازی با دلزدگی تحصیلی رابطه مثبت و معنی­داری وجود دارد (۰۰۱/۰≥P). یافته­ها حاکی از برازش مناسب الگوی پیشنهادی با داده­ها داشت. نتایج مدل­یابی معادله ساختاری نشان داد که ۹۶ درصد از واریانس ابعاد خودناتوان­سازی توسط دشواری­های تنظیم هیجانی و ۶۴ درصد از واریانس دلزدگی تحصیلی توسط دشواری­های تنظیم هیجانی و خودناتوان­سازی تبیین می­شود. نتیجه گیری: بنابراین پیشنهاد می گردد هماهنگی لازم بین مراکز مشاوره و مشاورین مدارس مورد تاکید بیشتری قرار گیرد تا ضمن بهبود تنظیم هیجان و خودناتوان سازی، زمنیه کاهش دلزدگی تحصیلی فراهم گردد.

دشواری تنظیم هیجانی, خودناتوان سازی, دلزدگی تحصیلی