بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ارقام محلی انگور بر اساس خصوصیات برگی و نشانگرهای مولکولی در منطقه بجنورد استان خراسان شمالی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 270

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RIP-6-1_003

تاریخ نمایه سازی: 15 فروردین 1401

چکیده مقاله:

استان خراسان شمالی از جمله مناطق مهم انگور­کاری دیم ایران می باشد. تنوع ارقام انگور این منطقه کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش تنوع ژنتیکی ۲۵ انگور از ارقام محلی با ویژگی برگی و نشانگر ISSR و RAPD مورد بررسی قرار گرفت. بالاترین ضریب تغییرات به میزان ۳۱/۹۹ و ۰۳/۸۶ درصد به ترتیب در صفات تراکم کرک بین رگبرگ روی برگ و زیر برگ مشاهده شد. انگور­ها در تجزیه خوشه­ای بر اساس صفات برگی به چهار گروه تقسیم­بندی شدند. نتایج نشان داد که ارقام محلی کج­انگور و یاقوتی، عسگری­سفید و گلین­بارماقی، قزل­اوزم و خلیلی­قرمز ویژگی­های برگی نسبتا مشابهی باهم دارند. در ۲۵ رقم انگور از ۱۰ آغازگر ISSR و ۱۰ آغازگر RAPD در مجموع به ترتیب ۱۰۳ و ۱۱۳ باند بدست آمد. آغازگر UBC۸۸۸ از ISSR با ۱۳ باند و OPK از RAPD با ۱۴ باند بیشترین تعداد باند را داشتند. فاصله ژنتیکی در ماتریس عدم تشابه در نشانگرهای RAPD بین ۴/۰ تا ۹/۰ و در نشانگرهای ISSR  از  ۲۳/۰ تا ۷۸/۰ متغیر بود. بیشترین شباهت بین ارقام محلی­ کج انگور با سبز انگور، یسرقین و فخری و خلیلی­قرمز با سیاه دیررس دیده شد. تجزیه کلاستر و تجزیه به مولفه اصلی با هر دو نشانگر، ارقام را به چهار گروه مجزا تقسیم نمود. طبق نتایج هر دو نشانگر، دو رقم خوش ناو و خلیلی زرد در فاصله دورتری نسبت به سایر ارقام قرار داشتند. ارقام محلی انگور مورد مطالعه از تنوع نسبتا بالایی برخوردار بودند که می­توان از آنها در کارهای اصلاحی و حفظ ژرم­پلاسم بهره برد.

نویسندگان

مژگان حشمتی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود

مهدی رضائی

گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود، ایران

حسن قربانی قوژدی

مربی گروه مهندسی کشاورزی، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد

علی دادار

استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان شمالی، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد