شیرین رسولی - کارشناسی ارشد مهندسی معدن و محیط زیست، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجید شاه حسینی - دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران
فرامرز دولتی ارده جانی - استاد دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سیدضیاالدین شفائی - استاد دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران

روش های استحصال فلزات از منابع ثانویه شامل باطله های کم عیار با بازدهی بالا، هزینه کم و دوستدار محیط زیست از جمله مهم ترین دغدغه های صنایع معدنی در آینده است. در تحقیق حاضر، بازیابی فلزات از منابع اکسیدی-سولفیدی باطله کم عیار توسط باکتری های مزوفیل بومی معدن مس واقع در استان کرمان ارزیابی شد. آزمون های بیولیچینگ فلاسک لرزان بر روی نمونه خاک باطله معدن مس با محتوای ۱۹/۰ درصد مس و ۵۶۸/۰ درصد آهن توسط باکتری های مزوفیل مخلوط گوگرد دوست، مخلوط آهن دوست ، مخلوط آهن و گوگرد دوست در شرایط هوازی انجام شد. بیشترین بازیابی مس در حضور مخلوط باکتری های آهن دوست (هوازی) با بازیابی ۷۳/۹۴ درصد تعیین شد. افزایش غیرقابل کنترل غلظت آهن فریک و تشکیل ژاروسیت در محیط بیولیچینگ مخلوط باکتری های آهن دوست موجب افت شدید بازیابی مس با گذشت زمان شد. در حضور مخلوط باکتری های گوگرددوست، متوسط بازیابی ۸۰ درصد مس و روند ثابت بازیابی مس در روزهای پایانی آزمون حاصل شد. حضور هیدروکسیدهای آهن به ویژه ژاروسیت بر روی بقایای بیولیچینگ در همه آزمون ها با استفاده از آنالیز مادون قرمز تبدیل فوریه (FTIR) تایید شد. سینتیک انحلال بیولیچینگ خاک باطله کم عیار از مدل واکنش شیمیایی سطحی به وسیله مدل مغزه انقباضی پیروی می نماید. بنابراین بیولیچینگ خاک سولفیدی-اکسیدی باطله معدن مس با افزایش نسبت مخلوط باکتری های مزوفیل گوگرد دوست بومی و کنترل غلظت آهن فریک محیط بیولیچینگ به عنوان روشی کارا برای بازیابی مس و مدیریت زیست محیطی باطله های معدن پیشنهاد می شود.

خاک باطله کم عیار معدن مس، بیولیچینگ، مخلوط باکتری های مزوفیل، مدیریت زیست محیطی باطله