بهنام سلمانی - کارشناس ارشد سنجش ازدور و GIS ، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
خلیل ولیزاده کامران - دانشیار گرو سنجش ازدور و GIS ، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

با توسعه شهر نشینی و تبدیل اراضی کشاورزی و جنگلی، به خانه ها و مناطق صنعتی، دمای مناطق شهری نسبت به دیگر مناطق افزایش یافته و در نتیجه پدیده جزیره حرارتی شکل می گیرد. این پدیده علاوه بر اینکه روی محیط شهرها و ساکنان اثر منفی می گذارد، بلکه بر اقلیم محلی، منطقه ای، محیط زیست و حتی توسعه اجتماعی و اقتصادی شهر نیز اثر گذرا است. در این پژوهش تاثیر کاربری و کیفیت ابنیه و مصالح ساختمان بر جزیره حرارتی در شهر اردبیل که مهمترین کانون جمعیتی استان اردبیل به شمار می رود مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار گرفته است. برای نیل به این هدف، ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست ۸ و با بهره گیری از روش الگوریتم پنجر ای مجزا ، دمای سطح زمین(LST) برای دو تاریخ۱۷ اسفند و ۳۰ مرداد محاسبه گردید و در مرحله بعد لایه دمای محاسبه شده به همراه لایه های کاربری اراضی و کیفیت ابنیه و مصالح ساختمان وارد محیط نرم افزار ArcMap شدند و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد بیشترین دما در هر دو فصل به ترتیب مربوط به کاربری نظامی، صنعتی و بایر است . سردترین کلاس ها در تابستان مربوط به باغ، آب و فضای سبز و در زمستان مربوط به مناطق انسان ساخت، پوشش گیاهی متراکم می باشد. بررسی شرایط فیزیکی و ارتفاع ساختمان ها در شهر اردبیل، سطوح نفوذ ناپذیر مانند اسکلت فلزی، بتن و آهن در هر دو فصل دارای بیشترین دما و سطوح خشت، چوب، آجر دارای کمترین دما می باشد. و همچنین با افزایش ارتفاع ساختمان ها میزان دمای سطح، افزایش یافت به طوری که ساختمان های بالای چهار طبقه بیشترین دما رو در دو فصل تابستان و زمستان به خود اختصاص دادند.

جزیره حرارتی، الگوریتم پنجره مجزا (SW)، کاربری اراضی، کیفیت ابنیه و مصالح ساختمانی