محمدامین قنادی - استادیار دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران
متین شهری

در ایران، اصلی ترین محدودیت سراسری مقابله با پاندمی کرونا در ۱۵ اسفند سال ۱۳۹۸ اعمال شد. به دلیل کاهش فعالیتهای صنعتی، انسانی و حمل و نقل و ترافیک، این فرضیه مطرح شد که کیفیت هوا در طول محدودیت های سراسری در تمام کشور بهبود یافته است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر اقدامات قرنطینه سراسری بر کیفیت هوا در استان مرکزی به عنوان یکی از آلوده ترین استان های ایران به لحاظ کیفیت هوا انجام شده است. تصاویر سنجنده TROPOMI برای چهار آلاینده دی اکسید نیتروژن (NO۲)، دی اکسید گوگرد(SO۲)، مونوکسید کربن (CO) و ازن (O۳) مورد تجزیه و تحلیل گرفت تا تغییرات غلظت جوی آلاینده ها در شهرهای بزرگ و صنعتی استان مرکزی شامل اراک، ساوه و شازند ارزیابی شود. در این مطالعه غلظت آلاینده های مذکور از تاریخ ۱۵ اسفند الی ۱۵ فروردین ۱۳۹۸ و یک ماه قبل از شروع قرنطینه و دوره مشابه قرنطینه در سال ۱۳۹۷ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که غلظت NO۲ و SO۲ برای هر سه شهر مورد مطالعه در ایام محدودیت-ها در مقایسه با ماه قبل از آن روند کاهشی داشته است. همچنین غلظت O۳ روندی عکس تغییرات NO۲ دارد و سطح آن در ایام محدودیت ها در قیاس با ماه قبل از آن افزایشی بوده است. نکته حائز اهمیت روند افزایشی غلظت CO در ایام قرنطینه سراسری در شهرهای مورد مطالعه در استان مرکزی در مقایسه با ماه قبل از اعمال محدودیت ها بوده است که می تواند نشان دهنده استفاده بیشتر از وسائل نقلیه شخصی بعد از شیوع پاندمی کرونا باشد.

پاندمی کووید-۱۹، تصاویر سنجنده TROPOMI، کیفیت هوا، استان مرکزی