حکومت مندی مدرن در اندیشه میرزا آقاخان کرمانی؛ بنیادها و بایسته ها
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 20، شماره: 40
- کد COI اختصاصی: JR_JISUK-20-40_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 172
نویسندگان
دانشگاه بیرجند، دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، بیرجند، ایران
عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند، گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، بیرجند، ایران
دانشیار، گروه علوم سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، ایران.
چکیده
با ورود تجدد به ایران بسیاری از روشنفکران پیشامشروطه به طرح ایده اصلاحات در جامعه ایران پرداختند. آنها عقیده داشتند که جامعه باید از طریق تحول فکری به مدرنیته برسد. با تبیین علل عقبماندگی ایران به دنبال چارهای برای حل این مشکل پرداختند که در این راستا به تفاوت میان اصول و مبانی حکومت در غرب و ایران پیبردند. روشنفکران بهدلیل آشنایی با مولفههای دولتمدرن به طرح اندیشه حکومتمندی مدرن رویآوردند. از جمله روشنفکران پیشامشروطه میرزا آقاخان کرمانی است که با نگاه به وضعیت اروپا و مقایسه آن با وضعیت ایران در این دوره به کنکاش در باب علل عقبماندگی پرداخت. او با آگاهییافتن از مولفههای حکومتمندیمدرن به انتقاد از وضعیت جامعه سنتی ایران پرداخت و سعی کرد تا با طرح ایده حکومتمدرن، آن را راهکار خروج ایران از عقبماندگی نشان دهد. نوشتار حاضر بر مبنای روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به نظریه حکومتمندی میشل فوکو، به بررسی نحوه ادراک میرزا آقاخان کرمانی از ماهیت حکومت مدرن بر اساس تحلیل هفت رساله وی پرداخته است. دستاورد این پژوهش نشان میدهد که میرزا آقاخان کرمانی از مولفههای حکومت مدرن همچون قانون، دموکراسی، دولت ملی، تفکیک قوا، قرارداد اجتماعی، نهادهای آموزشی، حقوق بشر در غرب آگاهی داشته، اما نحوه درک او از این مولفهها بر نوع نگرش او به علل عقبماندگی ایران و نحوه گذار از حکومت سنتی و استبدادی به سمت حکومت مشروطه و مدرن تاثیرگذار بوده است.کلیدواژه ها
تجدد, ایران, حکومتمندی, میرزا آقاخان کرمانی, قاجاراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.