تاثیر فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در نشر و گسترش «آیین جوانمردی»

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات ایرانی، دوره: 20، شماره: 40
  • کد COI اختصاصی: JR_JISUK-20-40_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 248
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیرحسین مدنی

زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

چکیده

شکست حکومت ساسانی در مقابل اعراب، دوره جدیدی را به لحاظ «تاریخی» برای سرزمین ایران رقم زد، اما فرهنگ پربار و کهن ایران باستان، هرگز با این شکست، دچار زوال و فراموشی نشد؛ بلکه در دوره اسلامی به حیات خود ادامه داد. یکی از باورها و آیین هایی که در طول تاریخ، دچار تطورات و اشکال بسیاری شده و مسیر پرفراز و نشیبی پیموده، «آیین جوانمردی» است. نظریه متداول در این باره آن است که «فتوت و جوانمردی» برگرفته از «تصوف» است و از آنجا که تصوف نیز، خود از تعالیم اسلامی سرچشمه گرفته است، پس جوانمردی، اصل و سرچشمه ای اسلامی دارد. با وجود اینکه نمی­توان یکسره از تاثیر فرهنگ اسلامی در «فتوت» چشم پوشی کرد، اما نادیده گرفتن خاستگاه ها و ریشه های ایرانی آیین جوانمردی نیز منصفانه و منطقی نیست و مگر می توان فرهنگ و تمدنی که شالوده آن را سه بن مایه «خرد»، «نیکی» و «هنر»، تشکیل داده است، یکسره نادیده گرفت؟ نگارنده در این مقاله کوشیده است علیرغم دیدگاه های متنوع، متفاوت و گاه متناقض پژوهشگران درباره آیین جوانمردی و اختلاف در سرچشمه ها و مبانی و اصول آن، به سرچشمه های ایرانی این آیین و تاثر احتمالی آن از فرهنگ و تمدن پیش از اسلام اشاره کند. بدین منظور، در سه بخش مستقل، تاثیرات ایران باستان، آیین زرتشتی و ادیان مهری و مانوی را بر طریق فتوت بررسی کرده و معتقد است که این تاثیرات، به معنای توافق و تطابق محض و یا اخذ و اقتباس تمام نیست.

کلیدواژه ها

آیین جوانمردی, ایران باستان, آیین زرتشتی, دین مهری, آیین مانوی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.