محبوبه میرزایی ایلالی - دانش آموخته دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سعید حسنی - علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی آهنی آذری - گروه ژنتیک و اصلاح نژاد دام و طیور، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
روح الله عبدالله پور - آزاد اسلامی واحد قائم شهر
سکینه نقویان - علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در گله های هسته اصلاح نژادی که عمدتا به صورت بسته نگهداری می شوند، بررسی همخونی و اثرات آن بر صفات اقتصادی امری ضروری است. هدف از انجام این مطالعه برآورد مقدار همخونی و اثر آن بر عملکرد صفات رشد، در گوسفندان سنگسری بود. در این تحقیق از اطلاعات مربوط به ۷۰۲۸ راس گوسفند سنگسری که طی ۲۸ سال (۱۳۹۲-۱۳۶۵) در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند سنگسری شهرستان دامغان، نگهداری و ثبت شجره شده بودند، استفاده گردید. جهت برآورد ضریب همخونی حیوانات موجود در شجره از برنامه CFC والگوریتم میوسین و لو، جهت تعیین ساختار جامعه از نرم افزار Endog v۴.۸ و برای برازش مدل های مختلف و محاسبه میزان تابعیت صفات از همخونی بر اساس بهترین مدل ازنرم افزار WOMBAT استفاده شد. میانگین نسل معادل کامل به عنوان معیاری از سطح تکامل شجره برای این جمعیت ۵۹/۱ برآورد شد و حدود ۲۱/۷ درصد از کل بره های ثبت شده همخون بودند. میانگین ضرایب همخونی کل جمعیت ۲۸/۰ درصد و نرخ افزایش سالیانه همخونی ۰۲۸/۰ درصد برآورد شد که از لحاظ آماری معنی دار بود. ضریب تابعیت اوزان تولد، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماهگی از همخونی به ترتیب ۴۶/۱-، ۷۲/۷-، ۸۷/۱۴، ۹۲/۲۰ و ۴۶/۲۹- گرم برآورد شد ولی از نظر آماری معنی دار نبود. پایین بودن میزان همخونی در این تحقیق نشان داد که شدت آمیزش های خویشاوندی در این گله نسبتا پایین بوده و با توجه به عدم معنی داری تاثیر همخونی بر صفات مرتبط با رشد، اثرات سوء همخونی در گله قابل توجه نیست، ولی با کنترل شجره ای لازم در زمان جفت گیری، می توان از همخونی بالا در برخی از افراد گله جلوگیری کرد.

ساختار جمعیت, ضریب همخونی, گوسفند, وزن بدن