پهنه بندی مکانی کربن منوکسید با روش های رایج و نوین درون یابی (مطالعه موردی: شهر تهران)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز، دوره: 51، شماره: 105
- کد COI اختصاصی: JR_CEEJ-51-105_013
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 201
نویسندگان
گروه مهندسی نقشه برداری، دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک
دانشکده جغرافیا، دانشگاه مونترال، مونترال، کانادا
چکیده
گازکربن منوکسید (CO) باعث ضایعات عصبی پایدار و مرگ ومیر در درازمدت می شود. روش های مختلفی برای درون یابی و پهنه بندی CO استفاده شده است که هر کدام مزایا و معایبی دارند. هدف اصلی این تحقیق ارزیابی روشهای پهنه بندی آلودگی گاز CO در شهر تهران می باشد. در این تحقیق روش های درون یابی رایج (وزن دهی معکوس فاصله، تابع پایه شعاعی و کریجینگ (ساده، عادی و عمومی)) و روش های نوین ارائه شده (شبکه عصبی مصنوعی و فازی تاکاگی- سوگنو (Takagi-Sugeno) با خوشه بندی فازی) در حوزه آلودگی هوا ارزیابی شدند. بدین منظور داده های سال ۱۳۹۷ از ایستگاه های سنجش آلودگی هوای شهر تهران (۳۴ ایستگاه) جمع آوری و پس از ارزیابی داده ها، درون یابی CO در ماه های مختلف انجام شد. دقت روش های مورد بحث با استفاده از خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) و میانگین خطای مطلق (MAE) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد خطای درون یابی با روش های ارزیابی شده، بالا می باشد (حداقل ppm۳۴۹/۰RMSE= و ppm۲۰۵/۰MAE=) که می تواند ناشی از تعداد کم ایستگاه های سنجش آلودگی و عدم پراکندگی مناسب آن ها باشد. از بین روش های موجود، روش فازی تاکاگی- سوگنو در محاسبات پنج ماه، تابع پایه شعاعی و کریجینگ عادی هرکدام در سه ماه و کریجینگ عمومی در یک ماه به عنوان روش بهینه انتخاب شدند. دقت روش فازی تاکاگی- سوگنو با وجود بهینگی در پنج ماه، در بقیه ماه ها نیز به مقادیر بهینه نزدیک بود. لذا، روش فازی تاکاگی- سوگنو در مدلسازی آلودگی هوا در شرایطی که تعداد داده ها کم باشد و نرمال بودن داده ها تامین نشود روش مناسبتری می باشد. نتایج این تحقیق می تواند در پهنه بندی مکانی سایر پدیده های جغرافیایی نیز کاربرد داشته باشد.کلیدواژه ها
کربن منوکسید, درون یابی مکانی, روش های رایج درون یابی, شبکه عصبی مصنوعی, فازی تاکاگی- سوگنواطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.