تکامل خودبنیادانه ی عقل در تفکر فارابی

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: دوفصلنامه حکمت معاصر، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_WISDOM-12-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 363
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

روح الله کاظمی

دکترای فلسفه اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده ی فلسفه و مطالعات دینی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران (نویسنده ی مسئول)

قاسم پورحسن

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده ی الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران،

چکیده

عقل در تفکر فارابی بنیادی است که شالوده ی فلسفه را بنا می نهد؛به گونه ای که می توان همه ی عرصه های تفکر او را بسط قلمروهای عقل نام داد.اما پرسش این است که نقش خود عقل در تکامل اش چیست؟ آیا عقل سراپا متکیبه اعطای عقل فعال است، یا به فعالیت خود عقل نیز اتکا دارد؟ با توجه به این پرسشهدف مقاله ی حاضر بازسازی تکامل خودبنیادانه ی عقل در تفکر فارابی است.مقاله می خواهد به این پرسش ها از خلال بررسی، توصیف و تحلیل مناسبات افکار فارابیدر آثار مختلف او پاسخ دهد. نتیجه ی کوشش حاضر این است که عقل در مسیر تکامل اشاز عقل بالقوه تا عقل بالفعل و عقل مستفاد بیشتر به فعالیت خود متکی است و بدین جهتبه خودآیینی و در نهایت به هم رتبه شدن با عقل فعال می رسد؛ زیرا در پی کوششعقل است که اعطا صورت می گیرد. به یک معنا، عقل در خروج از بالقوه گیبه فعلیت همواره وهله های تجدد خود را رقم می زند و این تجدد با کشفمعقولات اشیا و درونی شدن آن برای عقل رقم می خورد.

کلیدواژه ها

فارابی , عقل , معقولات , عقل مستفاد , عقل فعال , , فاعلیت عقل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.