محمد برزگری - دکتری زراعت و محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، خوزستان
علی برزگری - دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد

در مناطق گرمسیری تنش گرما یکی از مهمترین عوامل اقلیمی محدود عملکرد گیاهان زراعی است. به منظور مطالعه اثرافزایش دما بر لقاح و عملکرد هیبرید های جدید ذرت، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۴در قالب طرح بلوک های کامل تصادفیبه صورت اسپیلت پلات با چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شش تاریخکاشت ۱۰، ۱۷، ۲۴ و ۳۱ تیرماه، ۷ و ۱۴ مرداد ماه در کرت های اصلی و شش هیبرید جدید ذرت SC۶۱۳ ,SC۶۱۲, SC۶۱۱, SC۶۱۰ ,SC۶۰۹, SC۶۰۸ و رقم SC۷۰۴ به عنوان شاهد در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داداثر تنش گرما ناشی از تاریخ کاشت بر صفات وزن هزاردانه، تعداد ردیف دانه در بلال، عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، وزن و تعداددانه گرده در تک گیاه، فاصله زمانی ظهور اندام های زایشی و ماکزیمم دما در زمان لقاح معنی دار گردید. به علاوه اثر متقابلتنش گرما و هیبرید بر صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه، وزن دانه گرده، تعداد دانه گرده، فاصله زمانی ظهور اندام هایزایشی و ماکزیمم دما در زمان لقاح معنی دار شد. مقایسه میانگین تیمارها مربوط به اثر متقابل تاریخ کاشت و هیبرید نشان دادسینگل کراس کارون ۷۰۱ در دو تاریخ تحت اثر تنش گرما (اول و دوم) با میانگین ۵/۱۹۶۸ و ۷/۵۶۵۱ بیشترین عملکرد دانه را دارا بود و لذا این هیبرید به عنوان متحمل نسبی به تنش گرما مشخص گردید.

ذرت، تاریخ کاشت، تنش گرما، دانه ی گرده، لقاح