هانیه حمیدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی و حاصلخیزی خاک، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
حمید سودائی زاده - دانشیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
رستم یزدانی بیوکی - استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
محمدعلی حکیم زاده اردکانی - دانشیار، گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران
مهدی سلطانی گردفرامرزی - کارشناس پژوهش بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
ساره خواجه حسینی - دانش آموخته دکتری گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، دامغان، ایران

گیاه زوفا (.Hyssopus officinalis L) متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae)، در درمان بیماری های آسم، سرماخوردگیوسرفه کاربرد دارد. شوری بعنوان مهم ترین استرسهای محیطی، رشد و میزان محصول را در گیاه کاهش می دهد. از جملهاثراتی که تنش شوری بر رشد گیاهان داشته تجمع برخی یون های سمی به ویژه سدیم در بافت های گیاهی بوده که در نهایتسبب کاهش پتاسیم گیاه می گردد. به منظور ارزیابی تغییرات یونی در رشد گیاه زوفا تحت تنش شوری، پژوهشی به صورتفاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار، با دو عامل تنش شوری در سه سطح (شاهد، ۳، ۶ دسیزیمنس بر متر) وکشت در دو نوع (نشاء و بذر) در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸، در گلخانه مرکز ملی تحقیقات شوری اجرا شد. میزان یون های سدیم و پتاسیم و همچنین میزان وزن خشک کل بررسی گردید. نتایج نشان داد، تنها اثرات ساده سطوح مختلف تنش شوری،بر میزان پارامترهای اندازه گیری شده در سطح یک درصد معنی دار بودند. نوع کشت در میزان صفات تاثیری نداشت. تنششوری باعث افزایش میزان سدیم در گیاه شد، بطوریکه بیشترین میزان در تیمار ۶ دسیزیمنس بر متر (۹۴۸۶/۸۳ میلی گرم در کیلوگرم) و کمترین میزان در تیمار شاهد (۳۰۳۵/۹۸ میلی گرم در کیلوگرم) مشاهده شد. در حالی که افزایش تنش شوری کاهش ۲۱/۹۹ درصدی پتاسیم را نسبت به شاهد در برداشت. بیشترین میزان پتاسیم در تیمار شاهد (۲۱۰۹۰/۰۹ میلی گرم در کیلوگرم) و کمترین میزان در تیمار ۶ دسی زیمنس بر متر (۱۶۴۵۲/۳۳ میلیگرم در گرم( بدست آمد. همچنین با افزایش شوری کاهش ۵۱/۱۶ درصدی در میزان وزن خشک کل مشاهده شد. بیشترین میزان وزن خشک کل در تیمار شاهد (۰/۸۶ گرم در بوته) بدست آمد که با سطح شوری ۳ دسی زیمنس بر متر اختلاف معنی داری نداشت و کمترین میزان در تیمار ۶دسی زیمنس بر متر (۰/۴۲ گرم در بوته) بدست آمد. با این ترتیب تنش شوری با افزایش میزان سدیم و کاهش میزان پتاسیم، کاهش رشد و عملکرد تولیدی در گیاه زوفا را باعث گردید. به نظر می رسد که زوفا در برابر تنش شوری تحمل بالایی برخوردار نیست.

پتاسیم، رشد، سدیم، وزن خشک کل