بررسی یک مانع فلسفی گذر به دموکراسی در جهان اسلام
سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 146
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PRIW-2-4_001
تاریخ نمایه سازی: 21 اسفند 1400
چکیده مقاله:
فکر فلسفی، به ویژه در قالب سیاسی آن بیش از هزار سال پیش در جهان اسلام با فارابی شروع شد؛ اما به نحو ایجابی این نوع اندیشه ورزی در عالم سیاست و عمل سیاسی کمترین نتایج را از خود بر جای گذاشته است. پرسش این است که فلسفه سیاسی امروزه در تحولات جهان اسلام چه نقشی می تواند داشته باشد؟ تامل در متون فلسفی سیاسی در جهان اسلام حکایت از آن دارد که دو مفهوم از فرد را می توان در این در فلسفه سیاسی اسلامی یافت: یکی فرد فلسفی و دیگری فرد مدنی. آن چه می توانسته منشا حرکت دموکراتیک باشد فرد مدنی است. در حالی که در این سنت فکری اصالت به فرد فلسفی داده شده است. محوریت فرد فلسفی در اندیشه فلسفی باعث شده تا مفاهیمی که می توانسته امکان حرکت دموکراتیک را فراهم آورد، نتواند رشد و بسط یابد، بلکه حتی این نحوه تفکر به نحو سلبی مانعی نیز برای آن بوده است. تاکید بر فرد مدنی به جای فرد فلسفی نوعی انزوای فیلسوفانه و بیرون رفتن از شهر برای دستیابی به سعادت را به دنبال داشته است. بر اساس این پژوهش، می توان گفت تفکر فلسفی در جهان اسلام، مفهوم فرد را به فرد فیلسوفی تقلیل می دهد که به دلیل داشتن ویژگی انحصارطلبی در فهم، از یک سو و از سوی دیگر عدم پایبندی به ایده مدنی الطبع بودن همواره مانعی جدی برای تحولات مبتنی بر مشارکت (و از جمله در عصر کنونی، تحولات دموکراتیک) بوده است. لذا امرزوه، برای تحقق فعالیت های مبتی بر مشارکت جمعی و پیمودن مسیری به نام دموکراسی باید آن نحوه تامل فلسفی را به چالش کشید.
کلیدواژه ها:
Democratization ، Political Philosophy in Islam ، Individual ، فلسفه سیاسی مسلمانان ، فارابی ، دموکراسی ، فرد فلسفی ، فرد مدنی ، جامعه
نویسندگان
مرتضی بحرانی
Institute for Social and Cultural Studies
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :