ایوب عزیزی - دانشگاه لرستان
مظاهر هاشمی - دانشگاه لرستان
افروز شریفی - مرکز تحقیقات خوزستان
اکبر ابرغانی - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

این آزمایش با هدف تعیین ترکیب شیمیایی و ارزش تغذیه ای سرشاخه هویج در تغذیه نشخوارکنندگان در شرایط برون تنی انجام شد. در مرحله اول، ترکیب شیمیایی سرشاخه هویج تعیین گردیده، سپس فراسنجه های هضم و تخمیر آن با استفاده از روش های تولید گاز و هضم دو مرحله ای در مقایسه با یونجه و کاه گندم بررسی گردید. در مرحله دوم،  اثر جایگزینی بخش علوفه ای جیره غذایی با سطوح صفر (شاهد)، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ گرم از سرشاخه هویج در شرایط  برون تنی بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان پروتئین خام سرشاخه هویج بیشتر از کاه گندم بوده و با یونجه قابل مقایسه بود. در  ساعت ۱۶ انکوباسیون، بیشترین و کمترین حجم گاز تولیدی با انکوباسیون سرشاخه هویج و کاه گندم به دست آمد. اما، بیشترین حجم گاز تولیدی در سایر زمان های انکوباسیون، و پتانسیل (b) و نرخ (c) تولید گاز با انکوباسیون یونجه و کمترین میزان آن ها در کاه گندم مشاهده گردید. به جز سنتز پروتئین میکروبی که بیشترین میزان آن با انکوباسیون سرشاخه هویج و کمترین میزان آن در کاه گندم به دست آمد، در سایر فراسنجه های تخمیر بیشترین میزان مربوط به یونجه و کمترین در کاه گندم بود. با افزودن سرشاخه هویج به جای بخش علوفه ای جیره تا سطح ۲۰ درصد، به جز سنتز پروتئین میکروبی که به طور معنی داری افزایش نشان داد، سایر فراسنجه های تولید گاز و تخمیر و هضم مواد مغذی تحت تاثیر قرار نگرفت. در کل، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سرشاخه هویج دارای ارزش تغذیه ای مطلوبی بوده، و استفاده از آن به عنوان خوراک در تغذیه نشخوارکنندگان نیازمند انجام مطالعات بیشتر به خصوص روی دام زنده است.

ارزش تغذیه ای, تخمیر, تولید گاز, سرشاخه هویج, گوارش پذیری