مطالعه اثر کودهای اوره، فسفات کلسیم، سولفات پتاسیم و هم افزایی آنها بر تولید برگ و پاجوش در گیاه آلوئه ورا

  آلوئه ورا (صبر زرد) یک گیاه دارویی با ارزش اقتصادی بسیار بالاست. با هدف فراهم کردن شرایط تغذیه ای مناسب برای بدست آوردن عملکرد بیشتر و تولید پاجوش هایی پرتعداد و با کیفیت، آزمایشی در سال ۱۳۹۵ در شهرستان مه ولات (استان خراسان رضوی) به صورت فاکتوریل با ۲۷ تیمار و ۳ تکرار در قالب بلوک های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی سه کود اوره، فسفات کلسیم و سولفات پتاسیم و هر کدام با سه سطح صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلوگرم بودند. نتایج حاکی از اثر افزایشی مصرف همزمان نیتروژن و فسفر و همچنین نیتروژن و پتاسیم عمدتا بر صفات تکثیری گیاه مانند وزن پاجوش، تعداد پاجوش و تعداد برگ و ارتفاع پاجوش بود، البته اثر افزایشی نیتروژن و فسفر بر طول و تعداد برگ به عنوان صفت مرتبط با عملکرد گیاه مادری نیز دیده شد. ۷۰-۸۰ درصد حداکثر وزن پاجوش، تعداد پاجوش، تعداد برگ پاجوش و پاجوش و همچنین حداکثر طول و تعداد برگ با مصرف ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن، توام با ۱۰۰ کیلوگرم فسفر و یا توام با ۱۰۰ کیلوگرم پتاسیم بدست آمد. افزایش بیشتر فسفر و پتاسیم در سطح ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن موجب دستیابی به حداکثر صفات مرتبط با پاجوش گردید و تاثیر چندانی بر صفات مرتبط با عملکرد گیاه مادری نداشت. نتایج این تحقیق پیشنهاد می دهد که توصیه کودی برای تولید پاجوش و عملکرد ژل متفاوت است، به نحوی که دستیابی به پاجوش های پر تعداد و با کیفیت در مقایسه با حصول بیشترین عملکرد گیاه مادری نیازمند مقدار مشابه نیتروژن و دو برابر فسفر و پتاسیم می باشد. Aloe is a medicinal plant with very high economic value. With the aim of providing suitable nutritional conditions to achieve higher yield and produce large number of high-quality cuttings, an experiment was performed in Mahvalat city (Khorasan Razavi province) during ۲۰۱۶ growing season, a factorial design in the form of randomized complete blocks with ۲۷ treatments and ۳ replications. Experimental treatments were three fertilizers of urea, calcium phosphate and potassium sulfate, each with three levels of zero, ۱۰۰ and ۲۰۰ kg. The results showed the increasing effect of simultaneous consumption of nitrogen and phosphorus as well as nitrogen and potassium mainly on plant reproductive traits such as cuttings weight, number of cuttings and number of leaves per cuttings and cutting height, however, increasing effect of nitrogen and phosphorus on leaf length and number of leaves was also observed. Related to the yield of the mother plant was also seen. ۷۰-۸۰% of the maximum weight of cuttings, number of cuttings and number of leaves per cuttings and height of cuttings as well as maximum leaf length and number of leaves were obtained by consuming ۱۰۰ kg of nitrogen, with ۱۰۰ kg of phosphorus or with ۱۰۰ kg of potassium. Further increase of phosphorus and potassium at the level of ۱۰۰ kg of nitrogen led to the achievement of maximum traits related to cuttings and had little effect on traits related to the yield of the mother plant. The results of this study suggest that achieving a large number of quality cuttings in comparison with achieving the highest yield of the mother plant requires the same amount of nitrogen and double amounts of phosphorus and potassium.

کلیدواژه ها:

آلوئه ورا ، پاجوش ، تغذیه گیاهی ، کوددهی. Aloe vera ، Fertilization ، Cuttings ، Plant nutrition