علیرضا کوچکی - دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - دانشگاه فردوسی مشهد
گلثومه عزیزی
آسیه سیاهمرگویی

چکیده به منظور بررسی اثر نوع منبع تغذیه ای و مدیریت علفهای هرز بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه کلپوره آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فروسی مشهد در دو سال های زراعی ۸۷-۱۳۸۶ و ۸۸-۱۳۸۷ انجام شد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از منابع تغذیه ای مختلف شامل کود دامی (۱۰ تن در هکتار)، کود شیمیایی (معادل عناصر غذایی پر مصرف موجود در کود دامی)، کود بیولوژیک نیتروکسین (۴ لیتر در هکتار)، کود دامی (۱۰ تن در هکتار) همراه با کود شیمیایی(معادل عناصر غذایی پر مصرف موجود در کود دامی) ، کود نیتروکسین(۴ لیتر در هکتار) همراه با کود دامی (۱۰ تن در هکتار) و شاهد(عدم مصرف کود) در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز. تیمار حضور و عدم حضور علفهای هرز در کرتهای اصلی و تیمار نوع منبع تغذیه ای در کرتهای فرعی قرار گرفت. در سال زراعی اول ، تیمار کود دامی+شیمیایی در شرایط حضور علفهای هرز دارای بیشترین ارتفاع (۳/۲۶ سانتیمتر) بود و تیمار کود دامی+نیتروکسین در شرایط حضور علف هرز، کمترین ارتفاع (۸/۱۴ سانتیمتر) را داشت. نتایج نشان داد که در سال اول بررسی، بین تیمارهای مختلف از نظر تعداد شاخساره و قطر تاج کلپوره، اختلاف معنی داری وجود نداشت. اما در سال دوم آزمایش، اثر نوع منبع تغذیه ای و مدیریت علف های هرز بر تعداد شاخساره و قطر تاج از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین و کمترین تعداد شاخساره در بوته به ترتیب در تیمارهای کود دامی+ شیمیایی موجود در شرایط عاری از علف هرز با ۵/۸۸ و عدم کاربرد کود در شرایط حضور علف های هرز با ۲/۳۸ شاخساره در بوته بدست آمد. بیشترین قطر تاج نیز در تیمار کود دامی در شرایط عاری از علف هرز به میزان ۰۴/۴۸ سانتیمتر و کمترین آن در شاهد (عدم کاربرد کود) در شرایط عاری از علف هرز به میزان ۶/۲۸ سانتیمتر مشاهده شد. در سال زراعی اول، بیشترین عملکرد برگ و سرشاخه گلدار در تیمار تغذیه ای تلفیقی دامی+شیمیایی در شرایط عدم حضور علفهای هرز به میزان ۲۸۸۹ کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. در سال زراعی دوم نیز بیشترین میزان عملکرد، به تیمار کود بیولوژیک نیتروکسین در شرایط عدم حضور علفهای هرز (۳۲۶۱ کیلوگرم در هکتار) اختصاص یافت. بیشترین درصد و عملکرد اسانس در سال زراعی اول به ترتیب مربوط به تیمار کود شیمیایی در شرایط عدم حضور علفهای هرز (۱۸۵/۰) و تیمار کود دامی+شیمیایی در شرایط عدم حضور علفهای هرز (۵۳۳/۵۵ گرم در متر مربع) بود. در سال زراعی دوم نیز بیشترین درصد (۲۵۳/۰) و عملکرد اسانس (۰۸۸/۷۹ گرم در متر مربع) در تیمار نیتروکسین در شرایط عدم حضور علفهای هرز مشاهده شد. واژه های کلیدی: منبع تغذیه ای، علفهای هرز، کلپوره، خصوصیات کمی، اسانس