هیستوپاتولوژی ذرت آلوده به سیاهک معمولی ناشی از قارچ Ustilago maydis *

روند توسعه بیماری قارچ عامل بیماری سیاهک معمولی ذرت Ustilago maydis، با میکروسکوپ های نوری و الکترونی بررسی شد. بدین منظور از رقم های سینگل کراس ۳۰۱، ۶۴۷ و دابل کراس۷۰۴ که پیشتر به ترتیب به عنوان رقم های حساس، نیمه مقاوم و مقام به این بیماری ذکر شده بود، استفاده شد. مایه قارچ از کشت تلیوسپورهای جمع آوری شده از استان خوزستان در محیط های CMA و PDA + ۱۰% دکستروز و نگه داری در دمای C º۲۵ به مدت ۵ روز حاصل شد. مایه زنی قارچ به دو روش محلول پاشی و تزریق با غلظت ۱۰۶ اسپور در میلی لیتر صورت پذیرفت و نمونه ها ۲، ۴، ۷، ۱۱ و ۲۵ روز پس از مایه زنی تثبیت گردید. هیجده روز پس از مایه زنی علائم آلودگی در بوته های مایه زنی ابتدا به روش تزریق و سپس محلول پاشی دیده شد. در بررسی نحوه نفوذ قارچ به درون سلول های میزبان با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نگاره مشخص شد که ریسه ایجاد شده از اسپوریدیوم، آپرسوریوم شفاف و متورمی ایجاد می کند که هم از طریق روزنه و هم به صورت مستقیم به درون سلول های میزبان نفوذ می کند. تغییرات هیستوپاتولوژیک پس از رخنه در این قارچ حاکی از آن است که سلول های آلوده در مقایسه با سلول های سالم بزرگ ترند و ریسه قارچ در ابتدا به صورت بین سلولی و سپس درون سلولی مشاهده شد. ریسه منشعب درون سلولی قارچ اشکال متفاوتی داشت و از ریسه بین سلولی متورم تا زوائد انگشت مانند متغیر بود. در هنگام تشکیل تلیوسپور حفره بزرگی شامل ریسه های قارچ ایجاد می شود که در آن به صورت تیپ Ustialgo تلیوسپورهای بالغ و در حال بلوغ به همراه غلاف ژلاتینی احاطه کننده آنها قابل مشاهده بودند. آلودگی ذرت در شرایط کنترل شده و مساعد به راحتی صورت می پذیرد و سیستم راحتی را برای بررسی برخی جنبه های تعامل میزبان- بیمارگر مهیا می کند.

کلیدواژه ها:

سیاهک ذرت ، Ustilago maydis ، تلیوسپور ، آپرسوریوم ، هیستوپاتولوژی