رضا قادری - نویسنده
اکبر کارگربیده - مسئول مکاتبه
ضیاءالدین بنی هاشمی - نویسنده

جنبه هایی از بیولوژی نماتودهای مولد زخم، Pratylenchus neglectus و P. thornei، به عنوان گونه های رایج مزارع گندم آبی و ذرت منطقه مرودشت، در شرایط آزمایشگاه، گلخانه و میکروپلات مطالعه گردید. آزمایش مقدماتی بیماری زایی با استفاده از خاک آلوده به دو گونه در شرایط میکروپلات بر روی گندم رقم فلات در شرایط آبی و دیم، با کود و بدون کود انجام شد. همچنین عکس العمل گیاهان زراعی رایج منطقه مرودشت نسبت به نماتودهای مولد زخم، در شرایط گلخانه بررسی گردید. به علاوه مدت زمان لازم برای تکمیل چرخه زندگی و اثر دما بر روی تخمگذاری، تفریخ تخم و میزان تولیدمثل گونه P. thornei در شرایط آزمایشگاه و اتاقک رشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش بیماری زایی نشان داد دو گونه مورد مطالعه بر روی برخی شاخص های رشدی و عملکردی گندم مانند وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، تعداد خوشه و پنجه در بوته تاثیر گذاشتند. تاثیر منفی نماتود بر روی شاخص های فوق در تیمارهای دیم و بدون کود به ترتیب بیشتر از تیمارهای آبی و دارای کود بود. بررسی عکس العمل گیاهان مختلف در شرایط گلخانه نشان داد گندم، کلزا و جو نسبت به P. neglectus و گندم و لوبیا نسبت به P. thornei حساس بوده و باعث افزایش جمعیت نماتود شدند، در حالی که جمعیت هر دو گونه در چغندرقند، گوجه فرنگی و حالت آیش کاهش یافت. مطالعه بیولوژی P. thornei در آزمایشگاه و اتاقک رشد نیز نشان داد که بهترین دما برای تخم گذاری، تفریخ تخم و تکثیر این گونه دمای ˚C۲۵ می باشد. چرخه زندگی نماتود در این دما در مدت ۲۵ الی ۲۶ روز تکمیل گردید.

انگل گیاهی, چرخه زندگی, جو, کلزا, لوبیا, Pratylenchidae