مقایسه تاثیر "آموزش فردی" و "آموزش همتا" بر کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز

مقدمه: همودیالیز وضعیت سلامت و نقش های فردی بیماران را تحت تاثیر قرار داده و بر کیفیت زندگی آنان تاثیر گذار است. بنابراین بررسی روش های مختلف مداخله ای جهت بهبود کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز حائز اهمیت است. این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر آموزش فردی و همتا بر کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است. در پژوهش حاضر، جامعه آماری متشکل از کلیه بیماران تحت همودیالیز مراکز آموزشی درمانی شهید رحیمی و شهدای عشایر شهر خرم آباد در سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ بود که به صورت تصادفی ساده یکی از مراکز به عنوان گروه آموزش همتا و مرکز دیگر به عنوان گروه آموزش فردی در نظر گرفته شد. از بین بیماران مراجعه کننده به مراکز مذکور به صورت نمونه گیری در دسترس در هر گروه ۳۲ بیمار مورد بررسی قرار گرفت. بعد از آماده کردن افراد همتا، ۴ جلسه آموزشی توسط همتایان برای گروه آموزش همتا در طول یک ماه اجرا شد. آموزش فردی توسط پژوهشگر به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و "شاخص کیفیت زندگی فرانس و پاورس" France and Powers Quality of Life Index)) جمع آوری گردید. روایی محتوایی پرسشنامه به روش کیفی و پایایی به روش همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ اندازه گیری شد. داده ها قبل از مداخله، بلافاصله پس از مداخله و یک ماه بعد از انجام مداخله جمع آوری گردید. تحلیل داده ها در نرم افزار اس پی اس اس نسخه ۲۳ انجام گردید. یافته ها: بین میانگین نمره کیفیت زندگی کل بیماران ۲ گروه در طول زمان تفاوت معنا داری وجود داشت (P<۰/۰۰۱). همچنین بین میانگین کلیه ابعاد کیفیت زندگی بیماران در گروه آموزش فردی و آموزش همتا در طول زمان تفاوت معنا داری وجود داشت (P <۰/۰۰۱) .این تغییرات از زمان قبل از مداخله تا بلافاصله بعد از مداخله معنا دار (P=۰/۴۵) نبود. ولی یک ماه بعد از مداخله افزایش معنا داری در میانگین نمره کیفیت زندگی بیماران آموزش فردی در مقایسه با بیماران آموزش فردی وجود داشت (P=۰/۰۰۱)نتیجه گیری: بین میانگین کلیه ابعاد کیفیت زندگی بیماران آموزش فردی و آموزش همتا در طول زمان تفاوت معنا داری وجود داشت. لذا استفاده از آموزش همتا به عنوان روش مقرون به صرفه و در دسترس می تواند در آموزش به بیماران تحت همودیالیز موثر باشد.

کلیدواژه ها:

آموزش ، آموزش همتا ، کیفیت زندگی ، همودیالیز