محمد مسیبی - عضو هئیت علمی گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان
سعید موحدی - عضو هئیت علمی گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان

طبیعت بی­ نهایت پیچیده است و غالبا این پیچیدگی به صورتی است که ما نسبت به آنها به طرز وحشتناکی جاهل مانده ­­ایم. در نتیجه هنگامی که آگاهانه یا غالبا نادانسته و تصادفی تغییرات عمده­ ای در جهان به وجود می ­آوریم مکانیسم­ های هماستاتیک فوق­ العاده پیچیده­ ای را به صورتی دگرگون می­ سازیم که خود قادر به پیش­ بینی عواقب آنها نمی­ باشیم به همین دلیل است که گاه چیزهای عجیب و قریبی اتفاق می ­افتد. یکی از اساسی­ ترین عوامل در ساختار سیاره زمین اقلیم است و بدون شک طبیعت، انسان و کلیه مظاهر حیات در سطح گسترده­ ای متاثر از شرایط اقلیمی می­ باشد. دانشمندان اقلیم شناسی به این نتیجه رسیده ­اند که اقلیم در تمام ابعاد زمانی قابل تغییر است. تغییرات اقلیمی حاصل کنش متقابل عوامل پیچیده و کمتر شناخته شده­ ای است. این عوامل در نگاره ۱ نشان داده شده­ اند. بعضی از این فاکتورها در خارج از جو زمین عمل می­ کنند و پاره ­ای از آنها سیستم­ های زمینی هستند که پاره­ای از آنها در کنترل انسان قرار داشته و عملکردهای بشری روند آن ها را تغییر می ­دهد. دگرگونی این عوامل مسائل زیست محیطی بی­ شماری را به دنبال خواهد داشت که همگی ناشی از این است که فضا، زمان، تنوع ماده و انرژی به عنوان منابع درنظر گرفته نشده و با افزایش انواع آلاینده ­ها در طبیعت، ناپایداری اکوسیستم جهانی را سبب می­ گردد. افزایش آلودگی ­ها به دلیل تمایل سیری ناپذیری جامعه صنعتی در استفاده از انرژی سوخت­ های فسیلی است. جدول (۱) تجمع آلودگی­ ها همراه با تغذیه مجدد و پدیده تشدید و تاثیرات متقابل فرآیندها، ناپایداری اقلیم و نوسانات آن را سبب می ­گردد. در این مقاله تاثیر فعالیت ­های انسانی با تاکید بر تاثیر گاز کربنیک مورد تجزیه و تحلیل قرار می­ گیرد.