حسین فامیلیان سورکی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. نویسنده مسئول: h.familian@yahoo.com
علی ابوالحسنی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

در اندیشه های عرفانی، اصل جهان بینی عارف بر محور وحدت وجود است. اینکه ذات حق به جلوه های گوناگون در کثرات و تعینات تجلی­کرده­است و آن ها را آیینه تمام­نمای حق نموده­است. باتوجه­به تاثر حافظ از اندیشه های ابن­فارض این مفهوم در اندیشه عرفانی وی نیز واردشده­است. در ادبیات تطبیقی نقاط اشتراک و افتراق، تاثیر و تاثر دو ادیب وکار آن ها بررسی­می شود. ادبیات ملی یک کشور را غنی­می کند، باعث تبادل افکار و توسعه فرهنگی می شود و این گونه ادبیات یک ملت را بر جهان عرضه­می­دارد؛ لذا در این جستار، سعی­شده­است جلوه های عرفانی دو شاعر معروف عربی و پارسی ابن­فارض مصری و خواجه­حافظ شیرازی در چارچوب ادبیات تطبیقی و روش مقایسه ای بررسی­شود؛ اما آنچه قابل­اثبات می باشد این است که هر دو شاعر معروف، قدر اشتراک های در آبشخورها و زبان عرفانی دارند و در مفاهیم اساسی عرفانی مانند بحث تجلی، قابل مقایسه اند و باتوجه­به تحلیل های انجام شده از زندگی اجتماعی و ادبی این دو ادیب معروف، خواجه حافظ شیرازی از ابن­فارض مصری به طور غیرمستقیم؛ یعنی از طریق تعلم در مکتب های زمانه­اش تاثیر پذیرفته­است.

جلوه های عرفانی, ابن فارض, حافظ, تجلیات